Roadtrip Puglia, autoroute door de hak van Italië + kaart

Wat je moet gezien hebben van Bari ligt in de oude stad en die ligt op de landtong die in zee uitsteekt. De belangrijkste bezienswaardigheden zijn de Basilica di San Nicola, de kathedraal of Duomo di San Sabino en het kasteel. De grootste kerk is de basiliek met daarin het relikwie van de heilige Nicolaas (inderdaad, de bekende Sint-Nikolaas). Hij zou gestorven zijn in de 4de eeuw en zijn relikwie is naar Bari overgebracht door de eerste kruisvaarders in de 11de eeuw. Zijn feestdag hier valt in de periode van 7 tot 9 mei (dus niet op 6 december zoals bij ons of 5 december in Nederland). Er zijn op die meidagen tal van evenementen (historische optocht, religieuze feesten).
  
De kathedraal San Sabino heeft een Romaanse stijl. San Sabino, de beschermheilige van Bari, heeft een graftombe in de crypte. De kathedraal is minder rijk aangekleed dan de basiliek. Dat komt omdat veel pelgrims op bedevaart kwamen naar de basiliek (di San Nicola) en daar veel geld in het laatje brachten waardoor de basiliek én groter én met meer pracht en praal kon ingericht worden. Het kasteel van Bari, uit de 12de eeuw en later in de 16de eeuw verbouwd, bevat een museum.

In Lecce overheerst de barok. De 17de eeuw kan je hier nog dagelijks zien en proeven als het ware. Barok in Lecce is expressiever dan op andere plaatsen. Wil je meteen in de juiste 'barok'sfeer worden gebracht, ga dan direct naar de Piazza del Duomo. Dit is een heel stemmig plein met een klokkentoren en omgeven door fraaie gebouwen zoals het paleis van de bisschop, het seminarie en de kathedraal. 

Wandel daarna door tot aan het kasteel en ga daar naar links naar de basiliek Santa Croce waarvan de bouw ongeveer 150 jaar duurde. Op andere plaatsen in de stad liggen nog tal van piazza's met bezienswaardige gebouwen. En je kan in Lecce ook nog naar een romeins theater, naar oude poortmonumenten kijken en er staan nog andere weliswaar minder bekende barokke kerken die je van binnen en van buiten kan gaan bewonderen.   

Matera ligt in de regio Basilicata en die schurkt vlak tegen Puglia aan. In 2019 is Matera culturele hoofdstad van Europa. Dé blikvanger zijn de grotwoningen ('Sassi') deels uitgehouwen in de rotsen. Meer dan 2000 jaar boden deze huisvesting en pas vorige eeuw werden ze met zachte dwang vanuit de overheid verlaten door hun bewoners. De  oudste van deze 'Sassi' dateren uit de periode van 7000 jaar v.C. en zijn daarmee de vroegste bewijzen van menselijke bewoning in Italië. Ze zijn opgenomen op de UNESCO Werelderfgoedlijst.

Sinds een aantal jaren kregen de Sassi een opwaardering, ging men ze renoveren en aanpassen aan de nodige leefomstandigheden qua hygiëne, watervoorziening, verwarming, ...  Sommige hebben opnieuw een woonfunctie of zijn deels ingericht als hotel, kunstatelier, winkeltje of museum. Voor een bezoek aan één van de grotwoningen, bevelen we de Casa Grotta aan, een voormalige landbouwerswoning die heringericht is inclusief de boerenstal zoals in vroegere tijden.  

Heel bijzonder zijn de rotskerken van Matera. Om een mooi uitzichtpunt te bekomen van de grotwoningen moet je op het Piazza Duomo zijn of op het Piazza Vittorio Veneto. Trouwens, die kathedraal heeft een paar mooie fresco's en er is een kapel die de moeite loont. Moderne kunst is te bekijken in het MUSMA museum en er is eveneens een archeologisch museum.  

De stad Alberobello ligt in de Valle d'Itria (provincie Bari) en bestaat uit een oud en nieuw deel. Dé attractie in Alberobello zijn de trulli woningen. Een trullo heeft een kegelvormig dak met daarop vaak een symbool aangebracht. De eerste trulli moeten ergens in de 14de eeuw zijn gebouwd. Alhoewel, we kunnen niet echt spreken van bouwen want er kwam noch een fundering noch cement aan te pas. Bij belastingcontroles destijds op de aanwezigheid van huizen kon men zo vrij snel de woning ‘doen verdwijnen’ en ergens anders plaatsen. Belastingontduiking is dus van alle tijden. Enkele trulli hebben symbolen op het dak. Wat de betekenis daarvan is, blijft moeilijk te achterhalen. Een verwijzing naar religie of magie of lukraak een primitieve tekening?   

Behalve de gewone trulli en diegene ingericht als souvenirshop, zijn er een paar bijzondere. De Chiesa di Sant'Antonio (inderdaad een kerk), de trullo op de Piazza 27 Maggio dat een streekmuseum huisvest en de 'tweelingtrullo'. In het nieuwe stadsdeel op de Piazza Sacramento vind je de Trullo Sovrano, de enige trullo met twee verdiepingen. Totaal gaat het over iets meer dan 1000 trulli in Alberobello.       

Er liggen in Puglia her en der verspreid nog veel aangename stadjes, opvallende bezienswaarigheden, wonderen van de natuur, enz die een bezoek waard zijn. We sommen er enkele op.

Martina Franca was in de 18de eeuw nog een compleet ommuurde stad met meer dan 20 torens. Vandaag zijn er nog 4 stadspoorten en is het stadje bezaaid met gezellige pleintjes, mooie gevels, kerken (barok), ... kortom één en al charme.

De grotten van Castellana zijn één van de mooiste van Zuid-Italië. Je vindt er zalen die veel groter zijn vergeleken met wat je doorgaans mogelijks al hebt bezocht. De Grotta Bianca is de meest bijzondere wegens de felle lichtweerkaatsing. Afdalen doe je met de trap, maar de lift brengt je terug naar de oppervlakte. Meer info. 

In Otranto is het altijd vrij druk van de toeristen. Topbezienswaardigheid is er de kathedraal uit de 15de eeuw van oorsprong en dat lokt al veel volk maar het is vooral de mozaïekvloer die iedereen wil gezien hebben. Dit laat zich namelijk zien als een 'boek' dat legendes en het leven van heiligen zou uitbeelden. Er is een grote diversiteit aan afbeeldingen, van mythologie tot bijbelse figuren, wat het niet eenvoudig maakt om te weten te komen wat de ontwerpers wilden uitleggen.

De Valle d'Itria ligt bezaaid met witte dorpjes, een beeld gevormd door de witte gevels van de huizen. Je kan een autoroute doen die je van het ene witte dorpje tot in een ander brengt. Locorotondo, Cisternino, Ceglie Messapica zijn er zo enkele.

Wat je zeker niet mag missen is het Castel del Monte bij Andrai. Niet zomaar een zoveelste kasteel in de rij, want het bevat acht achthoekige torens. Het is opgetrokken in de eerste helft van de 13de eeuw. Bizar fenomeen toch. Het cijfer 8 heeft te maken met de symboliek van de achthoek tijdens de 13de eeuw die verwijst naar een cirkel en een vierkant. De cirkel staat voor God (van het oneindige en de perfectie) en het vierkant voor de mens (het eindige en onvolmaaktheid). Als je ooit een muntje van één Italiaanse eurocent in handen krijgt, moet je eens goed kijken. Het kasteel staat er op afgebeeld. Meer over het Castel del Monte lees je hier.