Orkney eilanden bezoeken in Noord-Schotland: bezienswaardigheden, wat zeker zien en doen?
Praktische info voor je bezoek aan de Orkney-eilanden aan noordkust van Schotland + verblijftips
De Orkney-eilanden zijn een betoverende en mysterieuze eilandengroep in het noorden van Schotland, die al eeuwenlang een onweerstaanbare aantrekkingskracht uitoefent op avonturiers, kunstenaars en liefhebbers van geschiedenis en cultuur. Geniet er van het wilde, ruige landschap, de dramatische kliffen en uitgestrekte stranden met hun spectaculair uitzicht, terwijl het rijke erfgoed en de oude tradities van de eilandbewoners je meenemen op een reis door de tijd.
Benieuwd naar wat je mag verwachten van een vakantie op de Orkney-eilanden? Lees verder en ontdek de must-see plekjes op deze verrassend mooie archipel.
Inhoud artikel
Wat zijn de Orkney-eilanden?
De Orkney-eilanden zijn een eilandengroep voor de noordoostkust van Schotland. Het is een archipel bestaande uit ongeveer 70 eilanden, waarvan er 20 bewoond zijn. Het centrale en grootste eiland heet Mainland. Andere bekende eilanden die tot de Orkney-eilanden behoren zijn: South Ronaldsay, Burray, Hoy, Flotta, Eday, Egilsay, North Ronaldsay, Rousay, Westray, Papa Westray, Sanday, Stronsay, Shapinsay en Wyre.
De Orkney-eilanden hebben een rijke geschiedenis en worden bewoond sinds prehistorische tijden. Archeologische vondsten suggereren dat de eilanden al meer dan 5.000 jaar bewoond zijn. Ze hebben een unieke cultuur en landschap, met prachtige kustlijnen, kliffen, stranden en groene heuvels. De eilanden zijn ook beroemd om hun oude megalithische sites, waaronder de Ring of Brodgar, de Standing Stones of Stenness en Skara Brae, die zijn opgenomen op de werelderfgoedlijst van UNESCO.
Waar liggen de Orkney-eilanden op de kaart?
Bezoek de hoofdstad Kirkwall
Kirkwall is de belangrijkste stad (dorp eigenlijk met 8500 inwoners) van de Orkney-eilanden, het is een ideale plek om vanaf hier je verkenning van de eilanden te starten. Vanaf hier kan je de neolithische vindplaatsen en prachtige kuststroken bezichtigen of gewoon de stad zelf verkennen. Wandel er rond in de kleurrijke haven en het een gezellige historische stadscentrum met z'n eigenzinnige boetiekjes, delicatessenwinkels, pubs en bars.
VERBLIJFTIP: Verblijf je meerdere dagen in Kirkwall? Dan is het misschien handiger om te overnachten in een appartement. Zo ga en sta je waar en wanneer je wilt. Northlight Apartments - The Lookout is een absolute topper. Je verblijft in een ruim, modern appartement voorzien van alle luxe en comfort dat je kan wensen. Meer info en boeken.
St. Magnus kathedraal
Tijdens je bezoek aan de stad is het ook zeker de moeite om de torenhoge 12e-eeuwse St. Magnus-kathedraal in het centrum op te zoeken. De kathedraal werd gebouwd door de Vikingen die de Orkney Islands destijds bestuurden en combineert elementen van de Noorse en Schotse architectuur. Deze combinatie zorgt voor een unieke uitstraling.
De kathedraal zal je ook meteen opvallen vanwege zijn grote, gotische ramen en torenspitsen, evenals zijn rijke decoraties en beeldhouwwerken. Niet alleen de buitenkant maar ook het interieur is indrukwekkend met de hoge gewelven en kleurrijke glas-in-loodramen. Je kan de klokkentoren ook beklimmen voor een mooi uitzicht op de omgeving.
TIP: Zin in een tussendoortje? Proef tijdens je bezoek aan Kirkwall dan eens van het Orkney-ijs, het is heerlijk.
Bezoek het Orkney-museum
Heb je interesse in de geschiedenis van Orkney? Dan raden we een bezoekje aan het Orkney Museum aan. Het museum bevindt zich op een paar minuten lopen vanaf de kathedraal en is een absolute aanrader. Het werd opgericht in 1968 en heeft een uitgebreide collectie die de geschiedenis en cultuur van de Orkney-eilanden weerspiegelen. De collectie omvat een breed scala aan voorwerpen, waaronder archeologische vondsten, oude kaarten en documenten, kunstwerken, fotografie en textiel. Meer info op de website
De tentoonstellingen richten zich op de geschiedenis en cultuur van de Orkney-eilanden van de prehistorie tot het heden, met speciale aandacht voor thema's zoals de Vikingen, de Schotse onafhankelijkheid en de maritieme geschiedenis van de regio.
Klik hier om je daguitstap naar Orkney te boeken
Groatie Hoose
In de tuin vind je een bijzonder stenen bouwwerk, de 'Groatie Hoose'. Het werd gebouwd als zomerhuis voor een voormalige provoost van Kirkwall en dit met vulkanische stenen uit de ballast van de 'Revenge', het schip van de beruchte Orkney-piraat John Gow. Hij werd in 1725 op de eilanden gearresteerd en 4 jaar later in Londen geëxecuteerd, maar zijn verhaal leeft voort met de Groatie Hoose.
De meest noordelijk gelegen whiskystokerij van Schotland
Als je tijdens je rondreis Schotland of roadtrip langs de NC500 een uitstap maakt naar de Orkney islands dan mag een proeverij van een van Schotlands lokale specialiteiten niet ontbreken.
Highland Park Whisky Distillery
Highland Park Whisky Distillery is een van de meest afgelegen whiskystokerijen van Schotland. Ze werd in 1798 opgericht door die een smokkelaar en kerkofficier, Magnus Eunson. Eunson stond bekend om zijn uitzonderlijke vaardigheden in het maken van whisky, wat hij in het geheim deed om belasting te ontduiken. Tegenwoordig is Highland Park een van de weinige distilleerderijen in Schotland die ter plekke nog steeds zijn eigen gerst mouten.
De distilleerderij bevindt zich in de stad Kirkwall. Het is de meest noordelijk gelegen distilleerderij van Schotland en ligt vlakbij de noordkust van het eiland, De unieke locatie van de distilleerderij, met de nabijheid van de zee en de veenmoerassen van Orkney, zou een grote invloed hebben op de smaak van de whisky.
Highland Park produceert een reeks whisky's, waaronder een 12-jarige, 18-jarige, 25-jarige en 30-jarige single malt. Meer info op de website.
Naast de Highland Park Whisky Distillery kan je er ook een bezoek brengen aan de Scapa Single Malt distillery in Kirkwall (zie ligging hier).
Breng een dag door in Stromness
Stromness is een andere stad aan de westkust van het eiland Mainland en is een van de belangrijkste stadjes van de Orkney-eilanden. Het heeft een rijke geschiedenis en cultuur die terug gaat tot de 17e eeuw, toen het een belangrijke haven werd voor de scheepvaart en maritieme handel.
De stad heeft een pittoreske en charmante uitstraling met zijn smalle straatjes en historische gebouwen met prachtig uitzicht op de zee. Na je wandeling door het centrum kan je genieten van de heerlijke versie zeevruchten in het The Hamnavoe Restaurant op Graham Place.
Stromness Museum
Een van de belangrijkste bezienswaardigheden van Stromness is het Stromness Museum, dat de geschiedenis en cultuur van de stad en de omliggende regio weerspiegelt. Maar ook de haven, de Stronsay Firth (een zeearm tussen Mainland en Stronsay), en de nabijgelegen Ness Battery, een overblijfsel uit de Tweede Wereldoorlog zijn een bezoekje waard. Meer info op de website
Het Pier Arts Center
Het Pier Arts Center is opgericht in 1979 door Margaret Gardiner en is gevestigd in een gerestaureerd pakhuis uit de 18e eeuw aan de haven van Stromness. Het kunstcentrum heeft een collectie van moderne en hedendaagse kunstwerken, met de nadruk op Schotse kunstenaars en internationaal gerenommeerde kunstenaars. De collectie omvat schilderijen, sculpturen, afdrukken, tekeningen en foto's.
Het centrum organiseert regelmatig ook tentoonstellingen, evenementen, workshops en educatieve programma's om de collectie en de hedendaagse kunst te bevorderen. Het Pier Arts Center heeft ook een kleine winkel waar kunstwerken, boeken en andere souvenirs te vinden zijn. Meer info op de website.
VERBLIJFTIP: The Steading biedt prachtige accommodatie in Stromness met zicht de mooie omgeving, barbecuefaciliteiten en gratis privéparkeergelegenheid. Meer info en boeken.
Verken de eeuwenoude sites op de Orkney eilanden
De Orkney-eilanden hebben een rijke geschiedenis die teruggaat tot de prehistorie, en er zijn tot op de dag van vandaag nog enkele oude sites te vinden die getuigen van deze lange geschiedenis. Hieronder sommen we alvast enkele van deze sites voor je op die zeker een bezoekje waard zijn.
Skara Brae
Skara Brae is een van de best bewaarde neolithische nederzettingen in Europa en staat op de UNESCO-werelderfgoed lijst. Het dorp dateert uit ongeveer 3.000 voor Christus en werd ontdekt tijdens een zware storm in 1850. De nederzetting bestaat uit acht geclusterde huizen, verbonden door ondergrondse gangen die nog steeds goed bewaard zijn gebleven. Wanneer je het dorpje binnenwandelt, lijkt het wel alsof je terug in de tijd gaat. Aan de hand van interessante tentoonstellingen leer je hoe mensen hier jarenlang leefden.
Standing Stones of Stenness
Dit is een verzameling rechtopstaande stenen die dateren uit de late neolithische periode. De stenen zijn ongeveer 5 meter hoog en werden waarschijnlijk gebruikt voor religieuze of rituele doeleinden. De Standing Stones of Stenness behoren tot de oudste staande stenen in Groot-Brittanië. Vandaag de dag is deze site beschermd en mogelijk om te bezoeken, je kan ze vergelijken met de megalieten van Carnac.
Ring of Brodgar
In de buurt van de Standing Stones of Stenness vind je de Ring of Brodgar, een andere cirkelvormige steencirkel die dateert uit de late neolithische periode. De mysterieuze cirkel is gemaakt van staande stenen en zou oorspronkelijk ongeveer 60 stenen bevatten, hoewel er vandaag de dag nog maar 27 overeind staan. Het is een van de grootste steencirkels in Schotland en staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Maeshowe
Maeshowe is een grafheuvel uit de late neolithische periode en bevat een van de best bewaarde voorbeelden van runeninscripties uit de Vikingtijd. De inscripties bieden waardevolle inzichten in de Vikingcultuur en -taal, evenals de geschiedenis van de Orkney-eilanden.
De heuvel werd waarschijnlijk gebouwd in ongeveer 2.800 voor Christus en bevat een centrale grafkamer die bereikbaar is via een gang van 14 meter (bekijk ligging ingang). De muren van de kamer zijn versierd met neolithisch houtsnijwerk, inclusief symbolen en geometrische vormen.
The Brough of Birsa
Op dit eilandje - dat alleen bij eb te bereiken is via een verhoogde weg - vind je de overblijfselen van een Vikingnederzetting en de ruïnes van een 12e-eeuwse kerk. Om de ruïnes te bereiken is het best een stevige wandeling, maar het loont zeker de moeite. Het eiland was ooit de locatie van een Noorse nederzetting en omvat verschillende huizen, een smederij en een Noorse stenen kerk. Je vindt er eveneens een vuurtoren.
Boek je dagexcursie naar de Orkney-eilanden
Bijzondere natuurlijke bezienswaardigheden
The Old Man of Hoy
The Old Man of Hoy is een iconische zeezuil voor de kust van Hoy. Het is wordt gezien als een van de meest natuurlijke oriëntatiepunten in de Orkneys en staat bekend om zijn unieke vorm, die lijkt op het profiel van een oude man (vandaar de naam). De 137 meter hoge zuil ui zandsteen werd gedurende miljoenen jaren gevormd door de erosie van de omringende kliffen door de zee.
De Old Man of Hoy werd voor het eerst beklommen in 1966 door een team van klimmers waaronder Chris Bonington en Tom Patey. Sindsdien is het een populaire bestemming geworden voor klimmers van over de hele wereld. Daarnaast is het ook een populaire plek om vogels te spotten.
Yesnaby Cliffs
De brutale kracht van de Atlantische Oceaan beukt hier genadeloos tegen de kustlijn. Hier voel je je klein als je oog in oog staat met deze torenhoge Yesnaby Cliffs die niet alleen indrukwekkend zijn vanwege hun grootte, maar ook vanwege hun kleurrijke verschijning. De rotsen zijn bedekt met mos en zeewier in verschillende tinten groen.
St. John's Head
Deze klif kan je vinden aan de westkust van de Orkney-eilanden. De St. John's Head klif, die zo'n 345 meter hoog is, is de hoogste van Groot-Brittannië, en biedt een panoramisch uitzicht op de oceaan en de eilanden in de verte. Laat de krachten van de natuur op je inwerken, voel de sterke wind en de zilte geur van de zee.
The Gloup
The Gloup is een ingestorte zeegrot in het Mull Head Nature Reserve. Het blaasgat dat door een 80 meter brede, 40 meter lange en 25 meter diepe landbrug afgescheiden is van de zee.
Verdiep je in de oorlogsgeschiedenis van de Orkney-eilanden
De Orkney-eilanden speelden een belangrijke rol in de Tweede Wereldoorlog, met veel militaire bases en bunkers die tot op de dag van vandaag nog steeds zichtbaar zijn. Zo kan je onder meer een bezoekje brengen aan de Italiaanse kapel, gebouwd door Italiaanse krijgsgevangenen en de Churchill Barriers. Ontdek alles over de oorlogsgeschiedenis tijdens deze War-tour op Orkney.
De Italian Chapel
De Italian Chapel of Italiaanse kapel is een kleine rooms-katholieke kapel op het eiland Lamb Holm en werd gebouwd door Italiaanse krijgsgevangenen die op het eiland werden vastgehouden tijdens de Tweede Wereldoorlog. De kapel is gemaakt van gewone materialen en heeft prachtige decoraties, waaronder een prachtig geschilderd plafond.
Churchill-barrières
De Churchill-barrières op de Orkney-eilanden zijn een reeks barrières die werden gebouwd tijdens de Tweede Wereldoorlog om de natuurlijke haven van Scapa Flow te beschermen tegen Duitseaanvallen. Scapa Flow was de belangrijkste noordelijke basis voor de Britse marine tijdens de oorlog, en was daarom een belangrijk doelwit voor Duitse aanvallen (zie ligging Scapa Flow hier).
De barrières zijn vernoemd naar de Britse premier Winston Churchill, die persoonlijk opdracht gaf tot de bouw ervan. Ze werden gebouwd door Italiaanse krijgsgevangenen om een reeks obstakels te creëren in het water tussen de eilanden. Dit moest voorkomen dat Duitse onderzeeërs en andere schepen de haven konden enteren. Na de oorlog werden sommige van de barrières verwijderd, maar zijn nog steeds te zien rond de eilanden alsook sommige scheepswrakken van de Duitse Hochseeflotte.
De mooiste stranden op de Orkney-eilanden
Een van de leukste dingen om te doen is wandelen langs de mooie stranden op de Orkney-eilanden. Hoewel de stranden misschien niet zo bekend zijn als die op sommige andere Schotse eilanden zoals Isle of Skye, zijn ze zeker de moeite waard om te bezoeken. Hier zijn echter enkele van de mooiste stranden op de Orkney-eilanden:
- Een van de meest populaire stranden op de Orkney-eilanden is de Bay of Skaill, een groot zandstrand aan de westkust van Mainland. Dit strand biedt prachtig uitzicht op de Atlantische Oceaan en is in de zomer een populaire plek om te zonnebaden en te zwemmen (bekijk ligging).
- Andere stranden op Mainland zijn onder andere Birsay Bay (bekijk ligging) aan de noordwestkust en Newark Beach (bekijk ligging) aan de oostkust.
- Er zijn ook veel afgelegen stranden te vinden op de kleinere eilanden rond Mainland, zoals Rousay, Eday en Sanday.
LET OP: Houd er rekening mee dat het water rond de Orkney-eilanden best koud kan zijn, zelfs in de zomermaanden, dus zwemmen kan uitdagend zijn. Echter kan je er wel steeds genieten van een prachtige omgeving om te wandelen, vogels te spotten, te picknicken en de prachtige natuur te aanschouwen.
Wilde dieren spotten op het eiland Hoy
De Orkneys zijn de thuisbasis van een grote verscheidenheid aan dieren in het wild, waaronder zeehonden potvissen en dolfijnen maar ook otters en een scala aan fascinerende vogels (denk maar aan papegaaiduikers, roodkeelduikers, grote jagers enz.).
Je kan verschillende boottochten maken om de dieren in het wild te spotten of het RSPB-vogelreservaat op Hoy bezoeken. Dit eiland is het op één na grootste eiland van Orkney en is een paradijs voor wandelliefhebbers en vogelaars. Dit is een leuke tour om wilde dieren te spotten.
Hoe bereik je de Orkney-eilanden?
- Met de veerboot: Neem de veerboot van het Schotse vasteland naar de Orkneys. De belangrijkste veerbootterminal bevindt zich in Kirkwall, de hoofdstad van de Orkneys. Veerboten varen van John O' Groats, Scrabster en Gills Bay naar het eiland Orkney. Boek je ferrytocht naar de Orkney-eilanden hier.
- Met het vliegtuig: Je kan de eilanden ook bereiken vanaf een aantal luchthavens in Schotland, waaronder de luchthaven van Edinburgh, Glasgow en Inverness. Je vliegt naar de belangrijkste luchthaven in de Orkneys: Kirkwall Airport, gelegen op het vasteland. Boek je vliegticket hier
- Met de auto: Bezoekers kunnen naar de Orkneys rijden via de Churchill Barriers, een reeks verhoogde wegen die de Orkneys verbinden met het Schotse vasteland. De rit van het vasteland naar de Orkneys duurt ongeveer anderhalf uur.
De meeste eilanden zijn bereikbaar per veerboot, maar sommige eilanden zoals Westray en Papa Westray, zijn enkel en alleen per vliegtuig bereikbaar. Informeer je best op voorhand even op de officiële website van de Orkney-eilanden.
Extra info over de veerboot naar de Orkney-eilanden
De veerboot is de meest populaire optie om de eilanden te bezoeken. Hieronder vind je alvast wat meer informatie voor wanneer je de veerboot verkiest.
- Veerboten naar de Orkney-eilanden varen volgens een regelmatig schema, met vertrekken vanaf het vasteland van Schotland, vanuit Aberdeen, Gills Bay en Scrabster naar Kirkwall.
- De frequentie van de veerboten zijn afhankelijk van de exploitant en de route. Over het algemeen varen veerboten het hele jaar door (tot 3 x per dag), maar tijdens de wintermaanden kan de dienstregeling korter zijn.
- Voor actuele informatie over dienstregelingen en prijzen van veerboten raadpleeg je best de website van Orkney Island Council.
- Het vaarschema kan worden beïnvloed door weersomstandigheden.
- Over het algemeen duurt de ferrytocht ongeveer 1 tot 2 uur, afhankelijk van de route en de veerbootmaatschappij.
- Maak het jezelf gemakkelijk en boek je ferry overtocht hier naar de Orkney-eilanden.
Hoeveel dagen heb je nodig op de Orkney-eilanden?
De Orkney-eilanden bieden een breed scala aan activiteiten en attracties voor bezoekers, en hoeveel dagen je daar moet doorbrengen, hangt geheel af van jouw persoonlijke interesses en hoeveel je juist wil zien en doen.
- Over het algemeen raden de meeste bezoekers aan om minimaal een paar dagen (+- 4 dagen) op de eilanden door te brengen om een zo goed mogelijk beeld van de omgeving te krijgen.
- Wie interesse heeft in de geschiedenis en archeologie, kan best zijn tijd besteden aan het verkennen van de vele oude vindplaatsen op de eilanden, zoals Skara Brae, de Standing Stones of Stenness en de Ring of Brodgar. Het kan een paar uur duren om deze sites te bezoeken, en je wilt natuurlijk ook wat tijd vrijmaken om de omliggende gebieden te verkennen.
- Voor buitenactiviteiten, kan je overwegen om wat tijd door te brengen met wandelen en de prachtige landschappen van de eilanden te verkennen, zoals de kliffen bij Yesnaby of het vogelreservaat RSPB op Hoy.
- Wil je graag vogels en wilde dieren spotten? Dan kan je overwegen om een deel van het vogelreservaat van de RSPB te bezoeken. Of je kan ook een boottocht maken naar Scapa Flow en zeehonden, dolfijnen en vele soorten vogels te zien.
Waar overnachten op de Orkney-eilanden?
Wil je graag je bezoek aan de Orkney-eilanden uitbreiden en hier een paar nachten overnachten? Dan is het aan te raden om te verblijven in Kirkwall, de belangrijkste stad van de Orkney-eilanden. Het is de perfecte uitvalbasis om de eilanden te verkennen.
Uiteindelijk hangt de locatie van waar je wilt verblijven, af van wat je zou willen zien en beleven. Als je de geschiedenis en cultuur van de eilanden wilt ervaren, zijn de hoofdstad Kirkwall en het charmante Stromness goede opties. Als je de natuurlijke schoonheid en dieren in het wild wilt bewonderen, zijn Westray en Rousay betere opties.
Alvast enkele leuke adresjes om te verblijven:
Enkele tips voor je vakantie op de Orkney-eilanden
- Boek je accommodatie op de Orkney-eilanden best van tevoren. De eilanden zijn een populaire bestemming, vooral tijdens het hoogseizoen, een accommodatie boeken van tevoren is dus zeker aan te raden. Er zijn verschillende opties beschikbaar, waaronder hotels, B&B's, huisjes met eigen kookgelegenheid en zelfs de mogelijkheid tot kamperen. Bekijk de campings hier.
- De Orkney-eilanden bestaan uit verschillende kleinere eilanden, dus bedenk op voorhand wat je allemaal wil zien als je weinig tijd hebt.
- Met eigen vervoer kan je de eilanden het makkelijkst en op eigen tempo verkennen. Bovendien ben je van niets of niemand afhankelijk. Huur je auto hier.
- Breng best kledij mee voor alle weersomstandigheden. Het weer kan soms onvoorspelbaar zijn. Wees vooral voorbereid op regen en wind en neem altijd een extra vestje mee, ook in de zomer.
- Het is belangrijk om tijdens je bezoek voor het milieu te zorgen en de lokale gemeenschappen te respecteren.
- Heb je liever dat alles voor jou geregeld wordt? Maak het jezelf dan gemakkelijk en boek je een georganiseerde tour op de Orkney-eilanden.
Filmpje: Sfeerbeelden van de Orkney-eilanden
Ben je benieuwd naar je bezoek aan de Orkney-eilanden? In onderstaand filmpje kan je al een voorproefje bekijken. Als je zelf alles met geuren en kleuren wil ontdekken zal je natuurlijk moeten afreizen naar de Orkney-eilanden bij Schotland.
Extra: Download onze reisgids Schotland, zo mis je niets
Herkenbaar: Je wil er zeker van zijn dat je niets mist tijdens je vakantie in Schotland? Dan is er goed nieuws, want wij deden alvast al het opzoekingswerk voor jou. Koop onze reisgids Schotland met 157 bezienswaardigheden (+ GPS coördinaten) en een uitgestippelde rondreis. Eerst uitproberen? Download alvast je gratis preview reisgids Schotland.