Hoe een teek verwijderen? Zijn tekenbeten gevaarlijk? Alle info & tips
Het wordt weer warmer en planten en bomen worden ook weer groener. De zomer komt eraan, maar helaas betekent dit ook dat de teken weer in opkomst zijn. Deze kleine beestjes kunnen voor veel venijn zorgen als je niet goed oplet.
Gelukkig zijn teken goed te verwijderen wanneer je deze op je lichaam ontdekt. Wij hebben alles wat je moet weten over teken en tekenbeten voor je op een rijtje gezet.
Inhoud artikel
Hoe herken je een teek?
1.1. Een teek is een kleine, bruinzwarte, spinachtige parasiet.
De teek is zelfs zo klein dat het soms lastig met het blote oog te zien is, totdat het beestje zich vol heeft gezogen met bloed. Op dit punt zet de teek zich namelijk uit en kan je een iets groter rond beestje zien. De teek reageert op lichaamswarmte en kan dan zowel mensen als dieren als prooi selecteren.
Op het lichaam zoekt het ook graag de warmste plekjes op, zoals in lichaamsplooien en behaarde lichaamsdelen.
Teken kruipen rond en kunnen niet springen, waardoor ze vooral verstopt zitten in hoog gras en struiken. Ze kunnen daardoor overal buiten te vinden zijn, van de speeltuin en de golfbaan tot het lokale park en het bos. Net daarom doe je er goed aan om na een wandeling door het bos, de duinen, de heide of gewoonweg na een middagje in eigen tuin jezelf goed op teken te controleren.
1.2. Wanneer komen teken voor?
Teken komen het meest voor in de periode van maart tot en met oktober. De kans op teken bestaat eigenlijk het hele jaar door. Zodra de blaadjes weer aan de bomen komen moet je er goed op letten omdat de kans op teken dan een stuk groter wordt.
Wanneer een teek op je huid is beland, klemt deze zich met kleine weerhaakjes vast in je huid. De teek steekt je vervolgens met een hypostoom, een klein orgaan wat een beetje op een zaag lijkt. Daarna zet de palpen, een soort grotere weerhaak, zich in de huid vast. Wanneer de teek dit gedaan heeft, zit deze dan ook muurvast op je huid.
Net daarom is het ook moeilijk om de teek zonder speciale tekentang weg te halen (overzicht van tekentangen). De teek zuigt zicht vervolgens vol met bloed en wordt hierdoor geleidelijk dikker en dikker. Na enige tijd kan de teek zichzelf los laten (maar dit gebeurt niet altijd).
Zijn tekenbeten gevaarlijk? Hoe zit dat met de ziekte van Lyme?
Ja, tekenbeten kunnen gevaarlijk zijn omdat ze bepaalde bacteriën en virussen met zich meedragen. Zo kunnen ze het virus voor ziekte van Lyme met zich mee dragen. Minder dan 20% van de teken dragen de spirocheten bij zich, de bacteriën die de ziekte van Lyme veroorzaken.
Alleen besmette schapenteken kunnen de ziekte van Lyme overdragen op mensen. Wanneer een dergelijke teek je bijt is er echter wel 50% kans dat je ook daadwerkelijk ziek wordt. Bestel je ontsmettignsmiddel online (morgen in huis).
Daarnaast kunnen teken in het buitenland ook andere ziekten met zich meebrengen, zoals Mediterranean Spotted Fever (MSF) en tekencefalitis (FSME). Voor FSME is het mogelijk om jezelf in te laten enten wanneer je naar een regio waar deze ziekte te krijgen is op vakantie gaat, zoals Oostenrijk, Roemenië of andere Centraal Europese landen.
Hoe verwijder je best een teek?
3.1. Gebruik steeds een tekentang om teken te verwijderen
Een teek moet je altijd met een speciale tekentang van je huid te verwijderen. De tekentang bestaat in verschillende vormen, zo heb je een klein pincetachtige tangetje waarbij je de twee klemmetjes onder de teek kan zetten. Het kan ook een kaart of lepel zijn die je met een speciale inkeping om de teek heen schuift. Bekijk hier de verschillende tekentangen.
3.2. Hoe een teek met de tekentang verwijderen van de huid?
- Je wilt namelijk de teek bij de kop vastpakken, en deze zit zo dicht mogelijk bij de huid.
- Verwijder de teek vervolgens door deze in één vloeiende beweging uit de huid te trekken.
- Zorg hierbij dat je de teek niet fijnknijpt wanneer deze nog aan je huid vast zit.
- Je hoeft je echter geen zorgen te maken wanneer het kopje van de teek bij het verwijderen afbreekt.
- Wat in de wond achterblijft komt er vanzelf weer uit, net als een splinter.
3.3. Gebruik nooit je vingers, een pincet, alcohol, zeep of andere dergelijke middelen
Wanneer je de teek met je nagels of met een pincet probeert weg te halen zal dit niet lukken, en is het zelfs mogelijk om het wondje dat de teek veroorzaakt heeft te infecteren. Ook alcohol of zeep zal niet werken. Hierdoor is er juist de kans dat de teek schrikt en speeksel in de wond afgeeft. In dit speeksel kunnen mogelijk schadelijke bacteriën en virussen zitten die jij niet in jouw bloedbaan wilt hebben.
Wees er snel bij: controleer jezelf op teken
4.1. Wat te doen als ik een teek ontdek?
Haal de teek direct van je huid wanneer je deze ontdekt, maar zorg dat je dit het liefst binnen 8 tot 24 uur doet om risico’s te verkleinen. Ga je ’s ochtends een stuk wandelen, wacht dan niet tot ’s avonds laat met het controleren van je lichaam op teken.
4.2. Welke risico's zijn er als ik de teek niet weghaal?
Wanneer je de teek niet weghaalt is er naast het risico op schadelijke bacteriën en besmettelijke virussen ook de mogelijkheid dat de teek zich van jouw huid loslaat en zich verder verspreidt naar de mensen of huisdieren om jou heen. Lukt het echt niet om de teek zelf te verwijderen? Neem dan contact op met je huisarts.
Wat doe je na het verwijderen van de teek?
Wanneer je de teek van je huid verwijderd hebt kan je de teek met een hard voorwerp plat slaan om te zorgen dat het beestje zich niet verder kan verspreiden.
Noteer ook ergens de datum waarom je een teek hebt gevonden, zodat je dit aan de huisarts door kan geven wanneer je symptomen van de ziekte van Lyme krijgt. Doe dit zelfs wanneer je denkt dat je op tijd was en de teek nog niet aan je huid vast zat.
Tekenbeet: hoe je wonde verzorgen?
6.1. Ontsmet de wonde en volg op
- Maak altijd het wondje schoon met water en zeep.
- Daarna dien je ook het wondje te ontsmetten met een product op basis van minstens 70 procent alcohol of op basis van chloorhexidine.
- Hou de plek waar de teek gezeten heeft nog 3 weken goed in de gaten om eventuele symptomen zo snel mogelijk opgemerkt te hebben.
- Maak ook je tekentang schoon na het gebruik. Met kokend water kan je de tang desinfecteren.
6.2. Was je kleding en neem voorzorgen
- Vergeet ook je kleding niet te wassen.
- Doe dit het liefst minimaal een half uur op 60°C en laat de was daarna goed drogen.
- Zorg dat de kleding voor het wassen gescheiden blijft van andere kleding om ervoor te zorgen dat teken niet naar de andere kleding overlopen.
Wat zijn de symptomen van de ziekte van Lyme?
- Hoe herken je de ziekte van Lyme na een tekenbeet?
- Op het moment dat er op de plek van de tekenbeet een vlek ontstaat die steeds groter wordt moet je zo snel mogelijk contact op te nemen met je huisarts.
- Bij besmetting kan dit tussen de 3 en de 30 dagen beginnen te ontstaan.
- De rode of blauwrode vlek verdwijnt op den duur, maar er is een kans dat de ziekte van Lyme wel blijft.
- Naast deze vlek kan je ook last hebben van griepachtige klachten zoals hoofdpijn, koorts en spierpijn, maar je kan ook last hebben van dubbel zicht, pijn, tintelingen of zelfs krachtverlies in je armen en/of benen en gezwollen en pijnlijke gewrichten.
- De ziekte van Lyme kan gelukkig gemakkelijk behandeld worden.
- Hierbij moet je gedurende 2 weken lang 2 doxycyline pillen per dag te nemen.
- Wanneer je de ziekte van Lyme echter niet behandeld kan dit resulteren in de aantasting van gewrichten, het zenuwstelsel en zelfs het hart.
Hoe tekenbeten vermijden en voorkomen?
8.1. Wat kan je doen om tekenbeten te vermijden?
Het is moeilijk te vermijden dat je een teek op je huid krijgt, aangezien deze beestjes overal in de natuur kunnen zitten. Wel kan je het beste bedekkende kleding dragen met gesloten schoenen en eventueel je broekspijpen in je sokken stoppen, zodat de teken niet je in je broekspijpen kunnen kruipen. Ook lichtgekleurde kleding is aan te raden zodat het sneller opvalt wanneer er een teek op je zit.
8.2. Gebruik insectenwerende middelen
Een insectenwerend middel op de onbedekte huid is ook aan te raden, en blijf vooral op de paden en ga niet de bosjes in. Hou er rekening mee dat deze maatregelen niet uitsluiten dat je gebeten kan worden door teken, waardoor je zelfs met deze maatregelen alsnog goed moet controleren.
Ook is het mogelijk om de gevolgen zo veel mogelijk te voorkomen door te blijven controleren. Elke nieuwe teek brengt weer een nieuw risico met zich mee en je wordt er dus niet immuun voor.
8.3. Blijven controleren is de boodschap
Daarnaast bijten teken je zonder dat je het merkt, waardoor je het niet zou merken als je geen controle zou doen.
Het is dan ook aan te raden om een gewoonte van het controleren te maken. Controleer bijvoorbeeld altijd ’s avonds nadat je bent gaan wandelen, wanneer je op kamp of vakantie bent geweest. Ben je in een gebied bent geweest waar veel teken zitten, ongeacht of dit je tuin of een vakantiegebied is?
- Controleer je hele lichaam, maar vooral plekken waar de teek een warm holletje zou kunnen vinden, bijvoorbeeld achter je oren, in je oksels, in de liesstreek en tussen de tenen.
- Help anderen met het controleren of gebruik een spiegel om deze plekken te kunnen controleren.
Teken en tekenbeten bij huisdieren
- Ook je huisdieren kunnen last hebben van teken.
- Het verwijderen van teken werkt op dezelfde manier als bij mensen, maar gebruik nooit dezelfde tekentang voor je huisdier als voor jezelf om eventuele besmettingen te voorkomen.
- Controleer je dieren altijd goed op teken wanneer je ook jezelf zou controleren. Tekentang kopen? Bekijk hier het aanbod.
- Wanneer je huisdier behandeld is tegen vlooien kan dit ook werken tegen teken, maar desondanks is het niet altijd uit te sluiten. Koop je middelen om de vacht van je huisdier te beschermen online.
- Regelmatig stofzuigen is ook een aanrader om te voorkomen dat wanneer je huisdier een teek met zich mee naar binnen zou hebben gebracht deze zich naar anderen kan verspreiden.
Middelen om tekenbeten te voorkomen en behandelen
Met onderstaande middelen kan je perfect tekenbeten behandelen en voorkomen: