Weekendje Zuid-Limburg: Wandeling door Heerlen en Simpelveld + kaartje
Wandelroute door Heerlen en een nostalgische treinrit in Simpelveld (Zuid-Limburg) + verblijftips
Zuid-Limburg is een stukje Nederland dat geperst ligt tussen België en Duitsland. Steden als Maastricht en Valkenburg zijn toeristische trekpleisters. Minder bekend zijn Heerlen en Simpelveld. Heerlen is een van de oudste steden van Nederland en kent een rijke geschiedenis die teruggaat tot de Romeinse tijd.
Heerlen, een belangrijke stad voor de steenkoolindustrie, heeft zich na het sluiten van de mijnen zich weten ontpoppen tot een hippe plek met street-art en moderne architectuur. Benieuwd naar meer? Ontdek de stad aan de hand van onze wandeling door Heerlen.
Inhoud artikel
Heerlen en Simpelveld
Zoals je hierboven al kon lezen is Heerlen een van de oudste steden van Nederland. Circa 400 na Christus werd hier een Romeinse nederzetting gebouwd. In de jaren ‘50 zorgde de mijnindustrie voor een overvloed aan opbrengsten. Na de sluiting van de mijnen, zo’n 20 jaar later, valt de stad door de grote werkloosheid in een diep dal. De jaren ‘70, ‘80 en ‘90 brengen daar nog een hoop verslavingsproblematiek bij. Het imago is niet best.
Maar wie vandaag een bezoek aan de stad brengt, ziet een andere smoel: moderne gebouwen, culturele plekken en heel veel kleurrijke street art. Er zijn maar liefst 151 werken te bewonderen, van zowel lokale als internationale kunstenaars. Heerlen kiest resoluut voor de toekomst. En niet veel verder, in het dorp Simpelveld, reis je toch nog het verleden in met de Miljoenenlijn. Een authentieke stoomtrein die, op traag tempo, over de historische spoorlijn tussen Kerkrade en Schin op Geul rijdt. Een perfecte combinatie voor een charmant weekend, ondergedompeld in Zuid-Limburgse gezelligheid. Download hier onze wandelroute door Heerlen + download je gpx-bestand.
Wandelroute van Heerlen op de kaart
Het Maankwartier
De route start aan het station van Heerlen (bekijk hier de ligging van het startpunt). Meteen vallen de moderne gebouwen op, en hoe netjes de stationsomgeving wel is. Tot 2012 was dit nog een verloederde buurt. Kunstenaar-filosoof en inwoner van Heerlen Michel Huisman bedacht het plan voor een nieuwe stationsomgeving. De bouw van het Maankwartier, zoals het gedoopt werd, was afgerond in 2019. Het project bevat naast het treinstation ook winkels, kantoren, woningen en parkeergarages. Het toerismebureau is hier ook gevestigd.
Street-art werk Heron
Op het Mijnmuseumpad tref je een metershoog street art werk aan van kunstenaars Dave De Leeuw (geboren in Heerlen) en Vincent Lancee (ook Zuid-Limburger). De indrukwekkende zwartwit mural kreeg de naam ‘Heron’, naar de feniks die uit zijn assen herrijst. Het staat symbool voor de stad die ook uit een donkere periode komt, maar zich weet te herpakken. En het geeft ook de boodschap: 'We moeten opnieuw trots leren zijn op ons verleden’.
WANDELTIP: Een echte street-art lover? Bekijk dan ook zeker onze street-art wandeling door Heerlen.
Mijnmonument ONI
Even verderop bevindt zich het Mijnmonument ONI. Het Schachtgebouw van de Oranje Nassaumijn I is een monument van groot historisch belang, want het is de enige die bewaard is gebleven in Heerlen. Onder het gebouw bevindt zich een 470 meter diepe schacht met een diameter van 320 centimeter. Hierin bevonden zich de liftkooien die werden gebruikt voor het transport van mensen, kolen en materiaal.
Je kan het Mijnmonument minstens één keer per maand bezoeken tijdens het Open Schacht weekend (meer info hierover). Met wat geluk tref je dan een van de drie vrijwilligers die zelf nog in de mijnen hebben gewerkt. Hun persoonlijke verhalen zijn als een schat die goed bewaard dient te worden. Naast verhalen lezen en beluisteren kan je hier ook authentieke gereedschappen, objecten en foto’s bekijken die het verhaal van de mijnindustrie in deze streek vertellen. Een industrie die enorm belangrijk was voor de economische en sociale vooruitgang van de regio.
Monument Lange Jan
Op de site van de Oranje Nassau I mijn stonden destijds twee enorme schoorstenen. Zij kregen de koosnamen Lange Jan en Lange Lies. Lange Jan was 135 meter hoog en ‘zijn zus’ Lange Lies maar liefst 155 meter. Daarmee was zij de langste schoorsteen ter wereld! De schoorstenen bepaalden in die tijd de skyline van Heerlen, en de inwoners hadden een emotionele band met hen.
Toen Lange Jan werd gesloopt was iedereen in rouw. Toen de schoorsteen dan ook nog de verkeerde kant op viel zorgde dit voor een collectief trauma. Ook vandaag blijft Lange Jan een verloren familielid dat nog steeds wordt bezongen tijdens festiviteiten zoals Carnaval. Op de plek waar hij ooit gestaan moet hebben, in het Lange Jan Park, is een monument gezet als eerbetoon aan het mijnverleden.
OVERNACHTINGSTIP: Nog op zoek naar een aangenaam verblijf? Boek je verblijf bij Hoeve Berghof, een gezellige B&B in een oude hoeve vlakbij het centrum van Heerlen.
Wijk Aurora
De wandelroute loopt langs de sociale wijk Aurora in Heerlen Noord. In 2018 kwam Stichting Street Art met het idee de wijk te verfraaien, en daarbij de inwoners te betrekken. Het Spaanse kunstenaarscollectief BoaMistura werd erbij gehaald en al snel kwam het idee om kleur toe te voegen aan de grijze appartementsgebouwen. Zo’n 3700 liter verf zorgde voor een boost aan kleur. 100 mensen namen deel aan dit project en er werd uiteindelijk 18 000 m² opgefrist. Je kan het gebouw helemaal rondom lopen. Op één muur lees je een gedicht. ‘In het hart van elke winter leeft een trillende lente’. Elke letter van dat gedicht staat ook nog eens in het groot rondom het gebouw.
Stadscentrum en mural van Dazetwo
Je loopt opnieuw de stationsbuurt door. De Saroleastraat brengt je naar het stadscentrum van Heerlen waar leuke winkels, bistro’s, culturele plekken en interessante musea te vinden zijn. Wie goed oplet kan op enkele panden werken van kunstenaar JAUNE spotten die je naar het Nederlands Mijnmuseum leiden. Deze Belgische street artist werkt met stencils en brengt steevast humor in zijn kunst. Hier in Heerlen zijn de personages die hij gebruikt mijnwerkers.
Spot je ook beelden met zwarte raven? Dan heb je werk van Dazetwo ontdekt. De lokale kunstenaar uit Heerlen, tevens kleinzoon van een mijnwerker, maakt zowel sculpturen, murals als paste-ups, steeds met de zwarte vogels in verwerkt.
Pat’s Tostibar en Bakkerij Voncken
Voor een snelle hap kan je in de Saroleastraat (bekijk hier de ligging) terecht bij Pat’s Tostibar. Op de kaart staan meer dan tien variaties, zoals een heerlijke tosti met pulled pork. Eigenaar Pat is een echte spraakwaterval en ontvangt je met een warm welkom in de kleine, knusse zaak. Aan de muren hangen oude zwart-wit foto’s van Heerlen. Ook Bakkerij Voncken is een aanrader. Dit is namelijk dé ambachtelijke bakker van Zuid-Limburg, award-winning en al sinds 1907 een gevestigde naam in de regio.
SCHUNCK Glaspaleis
Het iconische SCHUNCK Glaspaleis is een van de prachtige gebouwen ontworpen door architect Peutz. Hij ontwierp het moderne warenhuis voor de rijke familie Schunck die in textiel handelde. Vandaag de dag huist er een museum, bibliotheek, muziek- en dansschool. Op de bovenste verdieping zit een brasserie, Mijnstreek, waar je heerlijk kan eten en genieten van een mooi uitzicht over Heerlen en enkele street art werken op hoogte. Het SCHUNCK Glaspaleis zit op de Bongerd, het centrale plein in de stad waar ook wekelijks een markt doorgaat. Meer info op de website.
Expo Andy Warhol: Vanitas (tijdelijk)
In het SCHUNCK Museum kan je nog tot 16 maart 2025 de tentoonstelling Andy Warhol: Vanitas bezoeken. Het is een unieke expositie die meer dan honderd werken van de artiest toont die focussen op de thema’s religie, vergankelijkheid en eindigheid. Naast prints ontdek je ook experimentele films, pruiken en korsetten en objecten die de kunstenaar in zijn leven verzamelde. Andy Warhol was geobsedeerd door vergankelijkheid, daarom wilde hij zo veel mogelijk vastleggen en bijhouden. Er is ook een link met de mijnindustrie. De familie Warhola emigreerde naar Pittsburgh om daar te gaan werken in de steenkoolmijnen.
De expo kwam tot stand in samenwerking met The Andy Warhol Museum in Pittsburgh. De laatste solotentoonstelling over Warhol in Nederland vond zestien jaar geleden plaats in Amsterdam. Een reden te meer om deze kans niet te laten schieten.
“Koelepietjes” van Kunstenaar Frankey
In de Doctor Poelsstraat, vlak aan de ingang van het Nederlands Mijnmuseum, staat een erg leuk kunstwerk van Frankey (bekijk hier de ligging). Je ziet een hoop gele vogeltjes met mijnwerkershelmen op kabels in de lucht zitten. Het werk ‘Koelepietjes’ verwijst naar het mijnverleden, en het gebruik om een gele kanarie mee de mijnen in te nemen. Er werd gezegd dat, wanneer er een gevaarlijk gaslek zou zijn, de vogeltjes het eerst zouden sterven en dat de mijnwerkers dan gealarmeerd zouden zijn.
TIP: Wil je graag meerdere dagen doorbrengen in Heerlen en de steden nabij verkennen? Heerlen ligt vlakbij de Duitse grens, op een halfuurtje rijden van Aken en de winkelstad Maastricht. Eventueel kan je een bezoekje aan deze steden combineren!
Nederlands Mijnmuseum
Het Nederlands Mijnmuseum verhuisde in 2022 naar een gebouw in de binnenstad van Heerlen, een recent gerenoveerd warenhuis van architect Peutz, die ook het Glaspaleis vormgaf. Er werd nagedacht over hoe het verhaal van het mijnverleden verteld kon worden en dat kan je nu, verspreid over vier verdiepingen, ontdekken.
Elke verdieping heeft een kleur
- Onderaan start je bij de kleur zwart, de kleur van de kolen. Hier wordt het verhaal verteld van de koolmijn, de mijnwerkers en de mijnen.
- Een verdieping hoger ontdek je hoe de gloriedagen van de mijnbouw in Nederland eruit zagen.
- Maar de medaille had ook zijn keerzijde. Op verdieping ‘grauw’ leer je meer over de dodelijke ongelukken, beroepsziektes en sociale verplichtingen en controles die erbij hoorden. De sluiting van de mijnen zorgde voor een enorme werkloosheid.
- Het museum sluit af met zicht op een kleurrijke toekomst. Zuid-Limburg eert zijn mijnverleden maar zet volop in, en investeert, in projecten die het imago weer glans geven. Meer info op de website.
Quatro en Filmhuis de Spiegel
Wandel via de Doctor Poelsstraat terug richting stationsbuurt. Op de hoek met de Geleenstraat vind je Quatro, een filmcomplex met vier zalen, een bar en bistro. Op de gevel staan kunstwerken van meerdere street artists. Allen in een filmisch en vooral Romeins thema. Het is een verwijzing naar de Romeinse nederzetting die hier ooit werd opgericht, en die Heerlen tot een van de oudste steden van het land maakt. Bekijk hier het filmaanbod bij Quatro.
Wandel door de stad tot aan de Stationstraat, en sla rechtsaf. Je ziet alweer een prachtig gebouw ontworpen door architect Peutz, met daarin een oude filmzaal met muurschilderingen en een sfeervolle foyer met bar op de eerste verdieping. Het Filmhuis zorgt hier voor een art cinema programmatie. Er zijn plannen om de filmzaal te renoveren, met behoud van de prachtige authentieke details, en ook verder uit te breiden. Bekijk het filmaanbod bij Filmhuis de Spiegel.
Kunstsupermarkt Blender
Op het Stationsplein, in de overwelfde galerij, zit ‘kunstsupermarkt’ Blender. Het is een soort urban hotspot waar creatievelingen samenkomen om te maken, tentoon te stellen, te organiseren, te ontmoeten, te beleven en dus ook om creaties te verkopen. Iedereen kan een standje huren (bijvoorbeeld voor een maand of langer) om zijn of haar kunstwerken, decoratie, (gebruiks)voorwerpen aan te bieden. Zo zijn er standjes met handgemaakte juwelen, t-shirts met zeefdruk, grappige wenskaarten, kaarsen in unieke vormen, grafische posters, verfspuitbussen,... De aanwezige kunstenaars geven met plezier meer uitleg over hun creatieproces.
B&B The Project
B&B The Project ligt vlakbij het station in Heerlen Noord of “achter het spoor” zoals ze hier zeggen. Marco en Hennie kozen ervoor om in deze volkswijk een B&B te beginnen in een gebouw waar ooit nog een café in zat. Het pand werd omgebouwd tot een heldere, moderne en gezellige zaak met enkele ruime kamers en een prachtige ontbijtzaal. De kamers hebben unieke muurschilderingen, en eentje heeft het mijnverleden als thema.
De gezamenlijke ontbijtruimte lijkt wel een antiekwinkel met overal interessante kopjes, servies, beeldjes, vintage lampen, spiegels, klokken,... Maar er is ook een hedendaagse knipoog naar de vele street art werken in Heerlen. De kraaien van Dazetwo, waar Marco grote fan van is, komen hier zelfs uit de muren piepen!
Maak een uitstapje naar Simpelveld
Na een heerlijke nachtrust bij B&B The Project kan je nog een uitstap overwegen naar Simpelveld. Deze stad ligt zo’n 7 kilometer ten zuiden van Heerlen en staat bekend om z’n heuvelachtige landschap met mooie wandel- en fietspaden, én om de nostalgische stoomtrein waarop je hier kan stappen en een reisje terug in de tijd mee kan maken. Daarnaast staat er nog een goed bewaard en monumentaal klooster in het dorp waarin het Museum de Schat van Simpelveld huist.
Museum de Schat van Simpelveld
Het museum, dat een klein deeltje van het gigantische kloostergebouw beslaat, heeft een uitgebreide kunstcollectie en vertelt het verhaal van de stichteres van de congregatie, zuster Clara Fey. Haar missie: de opvang en scholing van kansarme kinderen en wezen. Om geld in te zamelen werd er een meisjesinternaat opgericht, werd er een borduuratelier opgezet voor kerkelijke gewaden van de allerhoogste kwaliteit en werden houtsnijwerken en wassen beelden gemaakt en verkocht. In het museum zijn ook schilderijen, kelken, beelden en bijzondere borduurwerken te zien. In het kleine museumcafé kan je nagenieten bij een kop koffie en Limburgse vlaai. Meer info op de website.
De Miljoenenlijn
De Miljoenenlijn neemt je mee op een reis terug in de tijd. Het was de eerste internationale treinverbinding in Nederland. Deze liep namelijk van Aken naar Maastricht, langs Simpelveld dus! De verbinding kreeg de bijnaam “de Miljoenenlijn” doordat de aanleg ervan zo’n 1 miljoen gulden per kilometer kostte. De aanleg ging van start in 1925. Zeker in die tijd was dat een astronomisch hoog bedrag.
- Vandaag rij je van hieruit met de stoomtrein naar Schin op Geul, Vetschau of Kerkrade. Je avontuur start in de sfeervolle stationshal met loketten.
- Op de stoomtrein lopen de kaartjesknippers rond in kostuums uit vervlogen tijden en kan je ook een drankje kopen in de cafetaria-wagon.
- Voor een uitgebreide ervaring kan je ook het lunch-arrangement boeken. Geen fan van eten op een trein? Er zit ook een brasserie met gezellig terras aan het vertrek- en eindpunt.
Het is een echte ervaring om in een oude trein, op een heel traag tempo, het landschap voorbij te zien komen. Alle reizigers hebben een grote glimlach om hun mond. En niet alleen zij, want overal waar de stoomtrein voorbij puft zwaaien lachende kinderen, wandelaars, fietsers en automobilisten naar de trein. Het is een fijne uitstap voor het hele gezin. Even helemaal vertragen en in het moment zijn. Meer info op de website.
OVERNACHTINGSTIP: Tegenover het station van de Miljoenenlijn ligt Eigenheimer B&B, een voormalig woonhuis en een opslagruimte voor granen en melen dat omgetoverd werd tot een stijlvolle B&B. Meer info en boeken.
Waar overnachten in Heerlen?
Wil je graag meerdere dagen doorbengen in Heerlen maar weet je niet goed waar te verblijven? In het stadscentrum van Heerlen zijn er enkele leuke hotels, B&B's en pensions te vinden. Ook in de nabijge omgeving zijn er tal van accommodaties te vinden. Hieronder alvast enkele van onze favorieten of bekijk meteen het volledige aanbod accommodaties in Heerlen.
- Stadshotel Heerlen is het meest centraal gelegen hotel in Heerlen. Het hotel bevindt zich aan het Pancratiusplein, tegenover het monumentale Glaspaleis en de St Pancratiuskerk. Je verblijft in stijlvolle kamers voorzien van alle moderne faciliteiten, je kan er dineren in de Restobar G1 en er is mogelijkheid tot parkeren bij de Q-park garages in de buurt. Meer info en boeken.
- Liever overnachten in een appartement? Dan raden we Appartement de Oude School aan. Deze accommodatie is geschikt voor slechts twee personen, beschikt over een uitgeruste keuken en een gezellige woonkamer. Verder is er ook gratis parking en een terras. Meer info en boeken.
- Op wandelafstand van het centrum van Heerlen ligt Van der Valk Hotel Kasteel Terworm, een luxe, superior 4-sterrenhotel, gevestigd in een 14e-eeuws kasteel te midden van Franse rococotuinen en een natuurpark. Hier kom je niets te kort: iedere ochtend een uitgebreid ontbijt dat geserveerd wordt in het sfeervolle klassieke restaurant, een zwembad en een fitnesscentrum om je energie even kwijt te kunnen en om af te sluiten een degustiefje in bar d'Auberge. Er is ook gratis parking en fietsverhuur mogelijk. Meer info en boeken.