13 x mooiste bezienswaardigheden in Marken: een voormalig vissersdorp in zee
De mooiste plekken en bezienswaardigheden in Marken + verblijftips
Marken is een van de bekendste voormalige vissersdorpen in Nederland, gelegen in de provincie Noord-Holland aan het Markermeer. Oorspronkelijk was Marken een eiland in de Zuiderzee, maar sinds 1957 is het door een dijk met het vasteland verbonden, waardoor het nu een schiereiland is. Naast de bijzondere ligging in zee, is het dorp vooral bekend om zijn unieke, goed bewaarde cultuur en architectuur.
Benieuwd naar wat dit dorpje allemaal in petto heeft? Ontdek in deze blogpost de mooiste bezienswaardigheden in Marken.
Inhoud artikel
Marken, een klein dorp in zee
Marken was vroeger een eiland in de Zuiderzee. Sinds 1957 is het verbonden met het vasteland via een dijk. Het dorp ligt vlakbij Monnickendam en Volendam in Noord-Holland. Wanneer je via de N518 Zeedijk aankomt, zie je het Markermeer om je heen en verschijnt het voormalige eiland met het enige dorpje in de verte.
Ondanks de verbinding met het vasteland is het autoluw; bezoekers mogen er niet rondrijden. Zo kan je het eiland in alle rust verkennen en hoef je geen rekening te houden met druk verkeer. Alle bezienswaardigheden liggen tevens op wandelafstand van elkaar. Of je kan Marken en het eiland ook verkennen vanop de fiets.
Ontdek alvast de mooiste bezienswaardigheden in Marken op de kaart
Watersnoodramp in 1916
Marken werd waarschijnlijk rond de 13e eeuw bewoond, toen monniken het land in gebruik namen voor landbouw. Vanwege de afgelegen ligging was Marken lange tijd geïsoleerd van het vasteland en heeft het zijn eigen karakteristieke cultuur en dialect ontwikkeld. Het eiland was voortdurend blootgesteld aan overstromingen door de open verbinding met de Zuiderzee, wat de inwoners ertoe bracht hun huizen op terpen en palen te bouwen.
Vooral de Watersnoodramp in 1916 was een van de ernstigste overstromingen in de Nederlandse geschiedenis. De overstroming werd veroorzaakt door een zware noordwesterstorm die het water in de Zuiderzee opstuwde. De wind drukte het water naar de kust, waardoor het waterpeil dramatisch steeg. Een groot deel van het eiland kwam onder water te staan, enkele houten huizen vielen compleet om, en sommige inwoners raakten gewond of kwamen om het leven.
- In 1932 veranderde het leven op Marken aanzienlijk met de aanleg van de Afsluitdijk, die de Zuiderzee afsluit en het Markermeer creëerde. Hierdoor was het eiland niet langer blootgesteld aan de grillen van de zee.
- In 1957 werd Marken verbonden met het vasteland door een dijk, wat de bereikbaarheid van het dorp enorm verbeterde en het isolement doorbrak.
- Sindsdien heeft het dorp zich kunnen ontwikkelen en inzetten op toerisme, de dag van vandaag is het een populaire, toeristische bestemming in Nederland.
Charmante dorpskern van Marken
Marken heeft zijn historische karakter door de jaren heen weten te bewaren. De nauwe straatjes, de binnenhaven, iconische ophaalbruggen, en de traditionele klederdracht waarin sommigen nog rondlopen, dragen bij aan de tijdloze charme van het dorp. Dankzij de authenticiteit die door de jaren heen zo goed bewaard gebleven is, heb je de kans krijgen om de unieke cultuur en rijke geschiedenis van dit bijzondere Oud-Hollandse dorpje te ervaren.
Het dorp is onderverdeeld in kleine wijken verspreid over het hele eiland. Zo heb je de Kets, de Havenbuurt (het kloppende hart) en de Kerkbuurt (gebouwd rondom de dorpskerk - Hervormde Kerk). Daarnaast heb je ook nog verschillende buurtschappen, deze zijn vaak gebaseerd op de oude indeling van het dorp, waarbij de op terpen gebouwde werven een centrale rol speelden. Grotewerf is een van de bekendere buurtschappen in Marken, verder heb je nog de Minnebuurt, de Moeniswerf, de Rozewerf en de Wittewerf.
Bij het Marker Streekproducten automaat (bekijk ligging) kan je allerlei producten uit de streek en omgeving kopen: van verschillende soorten kaas tot drop, jam en melk.
Groene huizen van Marken
Een van de meest opvallende kenmerken van het dorp, zijn toch wel de karakteristieke groene huisjes met feloranje daken. De kleurrijke woningen werden gebouwd op terpen (in de volksmond ook wel werven genoemd) om de bewoners te beschermen tegen het hoge water van de voormalige Zuiderzee. Op sommige gevels van huizen staat zelfs nog aangegeven hoe hoog het water heeft gestaan tijdens de watersnoodramp in 1916.
Sinds de afsluiting van het IJsselmeer is de angst voor overstromingen bij de inwoners zo goed als verdwenen, en is het dorp zich meer gaan richten op toerisme. Vandaag de dag kan je nog steeds de authentieke huisjes op palen bewonderen.
WANDELTIP: Wandel langs de groene huisjes, door de oude dorpskern en haven en bezoek de belangrijkste bezienswaardigheden met onze stadswandeling Marken.
Het Paard van Marken
Het bekendste bouwwerk op Marken is de vuurtoren die bekend staat als het Paard van Marken. Deze vuurtoren, met zijn karakteristieke witte muren en rode dak, staat aan de oostkant van het voormalige eiland en was eeuwenlang een belangrijk oriëntatiepunt voor schepen op het Markermeer. Sinds de komst van de Afsluitdijk is de vuurtoren niet meer in gebruik en wordt hij bewoond.
De vuurtoren dankt zijn naam aan zijn vorm en locatie. Van een afstand gezien lijkt het bouwwerk, met zijn lange, smalle toren en bijgebouwen, enigszins op een paard, vandaar de bijnaam "Het Paard van Marken".
De houten bruggen van Marken
De houten ophaalbruggen van Marken zijn gebouwd in een klassieke stijl die typisch is voor veel oude Nederlandse dorpen. Ze zijn ontworpen om het water tussen de verschillende werven (verhogingen) en gebieden van het dorp te overbruggen. In het dorp vind je de Wilhelminabrug, Julianabrug, Beatrixbrug, en Maximabrug, en elk van hen is een bezoekje waard. De Maximabrug is de enige brug die, in tegenstelling tot de anderen, specifiek ontworpen is voor voetgangers en fietsers.
LEESTIP: Lees ook onze uitgebreide blogpost over Volendam, net zo'n pittoresk dorpje als Marken, met oude molens, kleurrijke vissershuisjes en historische klederdracht.
Bezoek de klompenmakerij
Klompen zijn een belangrijk onderdeel van de Nederlandse cultuur en worden vaak geassocieerd met het plattelandsleven. Bij de Klompenmakerij in Marken kom je meer te weten over de geschiedenis van de klomp en waarom deze zoveel gedragen werden in Nederland.
Volg een rondleiding door het museumgedeelte, ontdek uit welk stuk hout een klomp bestaat en zie hoe men op traditionele wijze klompen maakt via een door stoom aangedreven machine uit 1913. Op het einde van je bezoek kan je natuurlijk ook een paar klompen (en andere souvenirs) kopen die je aan deze vakantie doen herinneren. Absoluut een bezoekje waard.
De Havenbuurt
De haven van Marken, ook wel gekend als de Havenbuurt, heeft van oudsher een belangrijke rol gespeeld in de lokale economie. Oorspronkelijk diende de haven als het belangrijkste uit- en inlaadpunt voor de visserij en andere handelsactiviteiten. Vissersboten legden hier aan om hun vangst te verkopen.
Tegenwoordig is de havenbuurt van Marken een charmante en authentieke uitstraling die typisch is voor traditionele Nederlandse vissersdorpen. De haven is omringd door historische gebouwen, waaronder oude vissershuizen en pakhuizen, maar je vindt er ook een paar gezellige café en restaurants. Ga een lekkere warme wafel eten bij Marken Wafels (bekijk ligging) of geniet van een lekkere lunch bij Taverne de Visscher met zicht op haven (bekijk ligging)
Herdenkingsmonumetn van de Watersnoodraamp
In de haven vind je tevens het Herdenkingsmonument van de Watersnoodramp dat de dramatische gebeurtenis die plaatsvond in de nacht van 13 op 14 januari 1916, herdenkt. Dit monument, The Wave, werd geopend in 2016, precies 100 jaar na de ramp en dient als een eerbetoon aan de slachtoffers van deze natuurramp en herinnert aan de enorme impact die het had op de regio.
Marker Museum
Wie zich graag wilt verdiepen in het echte dagelijkse leven van Marken, kan een bezoekje brengen aan het Marker Museum. Dit museum toont al sinds 1983 het dagelijkse leven, het werkleven en de lokale tradities van dit voormalige eiland. Het museum bestaat uit zes historische woningen in het oude centrum, aan het centrale deel van de Kerkbuurt (bekijk ligging). Een deel van het museum heeft zijn oorspronkelijke indeling behouden als 19e eeuwse woning van een Marker vissersfamilie.
Hoe kon men overleven tijdens de overstromingen? Hoe zag het leven eruit van de eilandbewoners? Welke impact had de visindustrie? Hoe zagen de traditionele kleding eruit en waarom lopen sommigen nog steeds zo rond? Je komt het hier allemaal te weten. Er wordt echter een kleine toegangsprijs gevaagd. Meer info op de website.
Sijtje Boes
Bij de haven van Marken bevindt zich het Kijkhuisje Sijtje Boes (bekijk ligging hier). Sijtje Boes, een iconische folkloristische figuur, wordt vaak geprezen voor haar rol in het transformeren van Marken tot een toeristische bestemming met haar charmante ‘kijkhuisje’ en ‘souvenirwinkeltje’.
Meer dan zestig jaar bood zij bezoekers, tegen een geringe toegangsprijs, een kijkje in een authentiek Markers huisje. Daarnaast was er ook een klein souvenirwinkeltje waar ze onder andere miniatuurmolens verkocht. In 1983 werd ze begraven op het voormalige eiland Marken maar haar werk is in ere gehouden. Vandaag de dag kan je nog steeds de karakteristieke inrichting van een traditionele Marker woning uit de jaren 1940 ervaren. Meer info op de website.
Boek hier je daguitstap naar Marken
Traditionele klederdracht op Marken
De Marker klederdracht, gebaseerd op 16e-eeuwse mode, werd gedragen om specifieke gebeurtenissen uit te drukken. Zo gaven ze niet alleen de status aan met hun kleren maar ook de leeftijd of een speciale gelegenheid. Zo werden donkere, sobere kleuren vaak geassocieerd met rouw, terwijl heldere en levendige kleuren meer gebruikelijk waren tijdens feestelijke gelegenheden als een trouw of geboorte. Jongens droegen tot hun zesde rokjes (met duidelijke verschillen naar de meisjes toe) en werden (en worden nog steeds) met de hand gemaakt versierd met borduurwerk. Oude familiestukken werden zorgvuldig bewaard en van ouder op kind doorgegeven.
Ga zeker een kijkje nemen bij stoffenwinkel van de familie Visser (bekijk ligging). Deze winkel biedt sinds 1919 al vier generaties lang traditionele Marker folklorestoffen aan. Hier worden de gestreepte katoenen stoffen voor de klederdracht gemaakt en verkocht. Zo kan men de rijke traditie van de Marker klederdracht voortzetten.
Rondje Marken wandelen
Marken is niet zo groot, je kan het perfect te voet bezoeken en een rondje rond het voormalige eiland wandelen. Deze wandelroute, ook wel "Rondje Marken" genoemd, is zo'n 7,5 kilometer lang en brengt je niet alleen door het dorp zelf, maar ook langs de kust en het vuurtorengebied. Het wandelpad kan best hobbelig zijn door de klinkers, en tijdens de lente en zomerperiode kan je fauna en flora spotten. Langs de route vind je ook verschillende steigers waar je op warme zomerdagen even het water in kan om af te koelen. Meer info over de wandelroute.
Fiets van Volendam naar Marken
Een populaire manier om Marken te verkennen is door vanuit Volendam te fietsen naar het dorpje en (eventueel) de veerboot terug te nemen. Deze fietsroute biedt een mooie tocht langs typisch Hollandse landschappen, oude werkende molens, weilanden, oude havendorpjes als Volendam, Monnickendam en Marken, en natuurlijk ook een uitzicht over het Markermeer.
Hoe bereik je schiereiland Marken?
- Vanaf Volendam kan je in een half uurtje de overtocht per boot maken. De rederij Volendam Marken Express vaart meerdere keren per dag tussen Volendam en Marken. Een ticket voor een enkele reis kost €8,75 per persoon en voor een retourtje betaal je per persoon €12,50.
- Vanaf Monnickendam kan je met de fiets of auto over de dam naar Marken toe en kan je aan het begin van het dorp parkeren net over de dijk. Hier is een parkeerterrein en je bent verplicht hier te parkeren voor €5,- per dag. Met de auto het dorp in, is alleen toegestaan wanneer je in Marken woont.
- Wil je graag met de boot naar Marken? Boek hier je express boot ticket online.
Waar overnachten in Marken?
Je kan overnachten in Marken, maar het aantal accommodaties zijn beperkt. Er zijn enkele hotels, vakantiehuisjes en B&B's in het dorpje maar veel zal je er niet vinden. We raden dan ook aan om op het vasteland in Monnickendam of Volendam te overnachten om van daaruit Marken te bezoeken. Hieronder alvast enkele aanraders voor je verblijf in Marken of bekijk meteen het volledige aanbod online.
- Marken: Bed and Breakfast De Pepersteeg ligt in de dorpskern van Marken en biedt ruime tweepersoonskamers met een knusse, authentieke inrichting. Sommige kamers hebben uitzicht op het meer en iedere ochtend wordt er een heerlijk ontbijt geserveerd. Meer info en boeken.
- Net voor de dijk die het vasteland met Marken verbindt, ligt Vakantiepark Europarcs Poort van Amsterdam. Verblijf in een van de vakantiehuisjes middenin de natuur, geniet van een rondvaart op het Markermeer, uren waterpret in het binnenzwembad en ontspanning in de sauna. Meer info en boeken.
- Monnickendam: Het Suitehotel Posthoorn is een stijlvol boetiekhotel, met ruime kamers die kleurrijk zijn ingericht met antiek en modern meubilair. De veranda, waar het Frans-mediterrane restaurant in gevestigd zit, kijkt uit op monumentale tuin die 's zomers geopend is. Meer info en boeken.
- Volendam: Of verblijf in Hotel Old Dutch tegenover de wereldberoemde haven van Volendam. Bij Old Dutch geniet je van de traditionele gastvrijheid en comfort met een eersteklas uitzicht op de voormalige Zuiderzee. Meer info en boeken.
Mis niets in Holland boven Amsterdam met onze reisgids
Verken de regio van Holland boven Amsterdam met onze compleet uitgewerkte rondreis. Download de reisgids preview hieronder. Wil je graag de volledige rondreis maken, koop je reisgids Holland boven Amsterdam met een complete autoroute en zie de mooiste plekjes.