21 x mooiste bezienswaardigheden in Hanzestad Lübeck: wat zien & doen tijdens je verblijf?
De mooiste plekjes en bezienswaardigheden in Lübeck + verblijftips
Lübeck ontstond in de 12e eeuw en groeide snel uit tot een belangrijke handelsnederzetting aan de Oostzee. De oude binnenstad van Lübeck, de Altstadt, is sinds 1987 erkend als Werelderfgoed door UNESCO. Het stadscentrum is een sprekend voorbeeld van een middeleeuwse handelsstad, omgeven door water.
Ontdek in deze blogpost de mooiste plek en bezienswaardigheden in de Hanzestad Lübeck.
Inhoud artikel
Lübeck, een belangrijke Hanzestad
Als Hanzestad – hét middeleeuwse samenwerkingsverband van handelssteden in Noord-Europa – speelde Lübeck een cruciale rol in de bloeiende handel in de regio, en werd ze een welvarende stad. Niet voor niets heet Lübeck ‘de koningin van de Hanze’. Ze is het brein achter de Wendische Liga van Steden: een verbond tussen de meeste steden die we zullen bezoeken. Kruiden en noten werden hier vaak ingevoerd vanuit het Oosten: vergeet dus zeker niet te proeven van de Lübecker Marzipan, want je bevindt je in de hoofdstad van de marsepein!
De oude binnenstad van Lübeck, de Altstadt, is sinds 1987 erkend als Werelderfgoed door UNESCO. Het stadscentrum is een sprekend voorbeeld van een middeleeuwse handelsstad, omgeven door water. Je vindt er op elke hoek historische gebouwen die getuigen van het glorieuze verleden van de stad, in de vorm van 5 prachtige kerken met Sieben Türme, sierlijke patriciërshuizen, 90 smalle straatjes en steegjes, en de indrukwekkende stadspoorten – het symbool van de stad.
Op 29 maart 1942 bombardeerde de Royal Air Force Lübeck met 400 ton bommen, waardoor meer dan de helft van de stad in puin lag. Veel van de historische gebouwen dragen dus littekens die aan WO II herinneren, en/of zijn prachtig gerestaureerd.
Kaartje met bezienswaardigheden in Lübeck
Holstentor
Iconisch: dat is de Holstentor, die opduikt in lijstjes met top 10 mooiste gebouwen van Duitsland, in gezelschap van de Branderburger Tor en de Kölner Dom. De 15e-eeuwse stadspoort was oorspronkelijk onderdeel van de middeleeuwse stadsmuur van Lübeck: een symbool van de rijkdom en status van Lübeck als een belangrijke Hanzestad, met meerdere poorten, torens en grachten. De muren van de toren zijn 3,5 meter dik. Sinds 1950 huist in de Holstentor het Stadtmuseum Lübeck, je meer leert over de geschiedenis van de stad.
De Holstentorplatz is een levendig plein net buiten de Holstentorpoort, met straatartiesten, parken rondom, cafeetjes en kraampjes.
Salzspeicher
Vlakbij vinden we de Salzspeicher, zout-pakhuizen langs de Trave-rivier waar ‘het witte goud’ werd opgeslagen. De namen van de gebouwen verwijzen naar waar het zout vandaan kwam, zoals het Engelandhaus en het Schwedenhaus.
Zout was een waardevol handelsproduct en bracht aanzienlijke rijkdom naar de stad: het werd gebruikt voor bewaren van voedsel en als betaalmiddel. De 16e-eeuwse gevels zijn dan ook in typische baksteengotiek. Nu vind je er musea, restaurants en galerijen.
Café Niederegger
Café Niederegger is een historisch café bekend om zijn heerlijke marsepein, maar ze hebben er ook chocolade, pralines en nougat. Op de tweede verdieping van het café zit het Niederegger Marsepeinmuseum. Je leert er over de geschiedenis en de productie van het de amandelspijs en het café, maar ziet er ook twaalf levensgrote personages gemaakt van marsepein. Meer info op de website.
St Petri Kirche
In de St Petri Kirche neem je de lift naar het 50-meter hoge observatieplatform om te genieten van een mooi uitzicht over de stad. Maar niet enkel het panorama is de moeite: de 800 jaar oude gerestaureerde kerk noemt zichzelf de culturele en universitaire kerk van Lübeck. Ze is volledig wit geschilderd binnenin en dient voor bijzondere kerkdiensten en kunsttentoonstellingen. Er is ook een cafeetje.
Verken het prachtige Lübeck tijdens een georganiseerde wandeling
Stolpersteine
In de Marlesgrube vind je heel wat Stolpersteine, of struikelstenen. De gedenkstenen voor slachtoffers van Nazi-vervolgingen zijn van de hand van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig, die in 1996 begon met het plaatsen van de eerste stenen in Berlijn – sindsdien vind je ze in heel wat Europese steden.
Elke Stolperstein heeft met een metalen plaatje met de woorden "Hier woonde..." en de gegevens van een slachtoffer: ze bevinden zich voor diens laatste woonadres. Het idee achter Stolpersteine is dat je "struikelt" over de steen, waardoor je gedwongen wordt om stil te staan, te buigen en de naam te lezen.
Schloss Rantzau
De basis van Schloss Rantzau is 14e-eeuws, maar het stadspaleis steekt met zijn 19e-eeuwse neogotiek af tegen de rest van de middeleeuwse binnenstad. Het heeft romantische kantelen en torentjes, en een rococo-balzaal. Het is nu een beschermd monument.
Lübecker Dom
De 13e-eeuwse Lübecker Dom is van buitenaf vrij sober, in Noord-Duitse baksteengotiek, met 2 torenspitsen. Het is de oude bisschopskerk van Lübeck, dus binnenin vind je heel wat kunstschatten die de bombardementen overleefden: het triomfantelijke kruis van Bernt Notke, het altaar verlicht met kaarsen en heel wat Mariafiguren (waarvan eentje uit 1509).
Je ziet hoge spitsbogen, gebeeldhouwde decoraties en torens. Alle ramen werden wel vernietigd tijdens de luchtaanval en enkel het westelijke raam werd echter op artistieke wijze gereconstrueerd. In 2023 vierde de oudste kerk van Lübeck haar 850e verjaardag.
Museumkwartier Sint-Annen
In het Museumkwartier Sint-Annen vind je verschillende musea en culturele instellingen. Het was oorspronkelijk een middeleeuws klooster en armenhuis, opgericht in de 13e eeuw. Je vindt er de Kunsthalle St. Annen en het St. Annen-Museum, waarvan de laatste een uitgebreide collectie middeleeuwse en renaissance kunstwerken, religieuze beelden, schilderijen en decoratie heeft.
Tickets voor het St. Annen-Museum
Halbturm
In de 19e eeuw werd de vestingmuur van Lübeck zo goed als volledig afgebroken. Een deeltje van deze 13e-eeuwse muur vinden we wel nog terug aan de Halbturm: deze toren werd geïntegreerd in vakwerkwoningen uit de 17e eeuw, in de An der Mauer met huisnummer 47 (bekijk ligging).
TIP: Ontdek de verborgen binnenplaatsen en steegjes van de oude binnenstad en leer meer over de stadsgeschiedenis tijdens een begeleide wandeling door Lübeck.
St. Aegidien
De St. Aegidien, de 14e-eeuwse kerk gewijd aan Sint Aegidius, de beschermheilige van de pelgrims en de zieken. De kerk is een geweldig voorbeeld van gotische architectuur: de bombardementen vernietigden de glas-in-loodramen, maar de bakstenen gevel, hoge spitsbogen en gedetailleerde decoratie bleef bijna onbeschadigd
Rathaus
De indrukwekkende gevel van het Rathaus toont de welvaart van de stad. Het bouwen duurde ongeveer een eeuw, waardoor je verschillende stijlen terugvindt in de gebouwen.Het stadhuis heeft twee hoofdgebouwen: het Alte Rathaus (Oude Stadhuis) en het Rathaus zelf. Het Alte Rathaus dateert uit de 13e eeuw en is een trouwlocatie.
Lübeck stond bekend om zijn maritieme handel, zoutproductie en de productie van kwaliteitsbaksteen. De gevel is dan ook gemaakt uit gelakte baksteen: de duurste soort. De Raadszaal binnenin is versierd met houtsnijwerk en schilderijen uit verschillende eeuwen. Het Rathaus is opgenomen op de Werelderfgoedlijst van UNESCO als onderdeel van het historische stadscentrum van Lübeck.
St. Marien-Kirche
Frans-gotische St. Marien-Kirche heeft twee torens van meer dan 120 meter hoog (die je kan beklimmen) en het hoogste gewelfde bakstenen plafond ter wereld, dat prachtig versierd is.
- Je vindt er de 15e-eeuwse ‘Totentanzkapelle’ of de Danse Macabre-kapel, oorspronkelijk gebouwd als herdenkingsplaats voor slachtoffers van de Zwarte Dood.
- De Dodendans symboliseert de universele vergankelijkheid van het leven en was populair in de middeleeuwen: je ziet de dans terugkomen in glas in lood ramen, met skeletfiguren uit alle lagen van de bevolking.
- Ook een Danse Macabre-orgel werd verwoest, en vervangen door de wereldberoemde twee verdiepingen hoge astronomische klok.
- Deze klok is een replica nadat de originele ook werd vernietigd tijdens het bombardement. De klok heeft een zonnewijzer, een maanfase-indicator en verschillende wijzerplaten die de positie van de zon, maan en planeten weergeven.
- Bovendien zijn er bewegende figuren: elke dag om twaalf uur trekt een ommegang van acht personen langs Christus, die hen vervolgens zegent. De laatste datum op de kalenderwijzerplaat van de klok is in 2080.
- Het orgel dat je nu ziet, staat er sinds 1968: het is het grootste orgel ter wereld, met maar liefst 10 000 pijpen.
De Duivelssteen
Zoek zeker ook naar de Duivelssteen, onderwerp van een belangrijke legende rond de Marienkirche! De duivel probeerde de bouw van de kerk te dwarsbomen: er was hem beloofd dat de kerk eigenlijk een herberg zou zijn, dus probeerde hij met deze steen het gebouw te verwoesten. Hij liet de steen uiteindelijk vallen na de nieuwe belofte dat er vlakbij toch een herberg zou komen: die werd uiteindelijk de Ratskeller-taverne aan de overkant van het plein.
Tot op de dag van vandaag ligt de steen nog op dezelfde plek – als je goed kijkt, zie je sporen van de duivel zijn klauwen. Wie de steen aanraakt, wordt beschermd tegen de invloed van de duivel. Sinds 1999 zit op de plek ook een bronzen beeldje van de duivel.
Buddenbrookhaus
Het Buddenbrookhaus is het 18e-eeuwse familiehuis van auteur en Nobelprijswinnaar Thomas Mann, die het gebruikte als achtergrond voor zijn beroemde roman ‘Buddenbrooks’. Het huis ligt in de Mengstraße (bekijk ligging), één van de oudste straten van Lübeck. Het is nu een museum over de literaire erfenis van Thomas Mann, het leven van de familie Mann en de geschiedenis van de Lübeckse koopmansklasse - met originele meubels en persoonlijke bezittingen.
Van 2020 tot eind 2023 wordt het museum verbouwd, en kan je naar de tijdelijke tentoonstelling over de Manns gaan in het Museum Behnhaus Drägerhaus. Vlakbij, aan de Breite Straße 38 waar het voormalige ouderlijk huis van de schrijver stond, werd in 1975 een monument opgericht ter gelegenheid van zijn 100ste verjaardag.
Willy-Brandt-Haus
Bezoek het Willy-Brandt-Haus, een museum in een 17e-eeuws koopmanshuis gewijd aan het leven en de prestaties van Lübeckenaar Willy Brandt, de eerste sociaal-democratische bondskanselier van Duitsland eind de jaren ’60, en Nobelprijswinnaar voor de vrede in ‘71.
Verken de tentoonstellingen en krijg inzicht in de Duitse geschiedenis aan de hand van documenten, foto's, persoonlijke bezittingen en archieven over het leven en werk van Willy Brandt. Meer info op de website.
Museum Behnhaus Drägerhaus
Museum Behnhaus Drägerhaus is gevestigd in twee 18e-eeuwse stadspaleizen, het Behnhaus en het Drägerhaus. Wandel door de Duitse expressionistische kunstgalerij en historische barokke kamers: deze stellen de cultuurgeschiedenis van Lübeck tentoon. Het museum heeft een grote collectie schilderijen, beeldhouwwerken en decoratie uit de 19e en 20e eeuw.
St. Jakobi-Kirche
Oude zeemanskerk St. Jakobi-Kirche is één van de vijf middeleeuwse parochiekerken in Lübeck – en die aan de bombardementen van Palmzondag ’42 ontsnapte. Het originele 17e-eeuwse orgel is één van de belangrijkste van Europa.
Aangezien Apostel Jakobus de patroonheilige is, is de kerk samen met het Heilige-Geesthospitaal (zie verder) een stop onderweg naar Santiago de Compostella. Heel wat pelgrims vinden dus hun weg naar de kerk – en het cafeetje naast de deur, ‘Camino’.
Sinds 2007 vind je in één van de kapellen een wrak van een reddingssloep. Het is het Pamir-monument, ter herdenking voor de burgerslachtoffers van scheepsrampen: viermaster Pamir verging in 1957 tijdens een orkaan op de Atlantische Oceaan.
Heiligen-Geist-Hospital
Voltooid in 1286, is het Heiligen-Geist-Hospital één van de oudste nog bestaande sociale instellingen van Duitsland, en waarschijnlijk zelfs ter wereld. Naast zijn zorgfunctie heeft het gebouw in gotische rode baksteenstijl ook een architecturale waarde: met puntgevels, torenspitsen, en een prachtige kerkzaal met het kleurrijke doksaal.
Binnenin vind je het 15e-eeuwse Allerheiligenaltaar en het Maria-altaar. In het Langhaus stonden vroeger alle bedden van de zieken op een rij; later werden deze omgebouwd naar Kabäuschen, houten kamertjes, die werden gebruikt tot in de jaren ‘60.
Met Kerstmis is het Hospitaal van de Heilige Geest de plek waar je de ‘Kerststad van het Noorden’ kan vinden, de grootste Kerstmarkt van de regio. In de Bürgergärten vind je een oase van groen, van waar je helemaal naar de tuin van het Behnhaus Museum kan wandelen.
Schiffergesellschaft
De Schiffergesellschaft was ooit een gildehuis voor zee- en kooplieden. Naast de herberg uitbaten, zorgde de gilde ook voor hun broeders en hun gezinnen in nood. In de kelder zit nu bar Gotteskeller: de oorspronkelijke Godskelder was ooit een slaapplaats voor minderbedeelden.
Op het gelijkvloers huist het Café Schiffergesellschaft, met verschillende salons. Onder historische miniatuurschepen probeer je het typische zeemansgerecht ‘Labskaus’: stamppot met aardappelen, gezouten vlees, gezouten haring, gebakken ei en rode biet. Je vindt de wapenschilden van de zeevaarders nog op de wanden van de zitbanken: zo vond iedereen zijn plek.
Museumshaven
De Museumshaven aan de Trave-rivier was de handelshaven in de middeleeuwen, nu vind je er meer dan 20 liefdevol onderhouden historische schepen: traditionele zeilschepen, vissersboten en stoomschepen. Bekijk alle schepen vanop de Drehbrückenplatz.
Het bekendste is hier de Lisa van Lübeck: een replica van een 15e-eeuwse kraweel, een veelgebruikt handelsschip van de Hanze. De bouw ervan – zonder originele technische tekeningen – was een sociaal project, waarbij gedurende 5 jaar 350 mensen betrokken waren.
BOOTTOCHT: Bewonder de magnifieke skyline, luister naar de boeiende verhalen van de kapitein, leer meer over de cultuur van deze beroemde Hanzestad, tijdens een schilderachtige rondvaart door de historische stad Lübeck en het havengebied. Boek je rondvaart Lübeck hier.
Europese Hansemuseum
Bezoek het Europese Hansemuseum: een interactief museum dat de geschiedenis en de invloed van de Hanze verkent. Het museum is gevestigd in het voormalige Burgkloster, dat gebouwd is op de fundamenten van de burcht. Ontdek binnenin handelsroutes, artefacten en boeiende tentoonstellingen die het middeleeuwse handelsverbond tot leven brengen: van Brugge, tot Bergen en Novgorod.
TIP: Treed in de voetsporen van de Hanze tussen de 12e en de 17e eeuw, tijdens deze historische wandeling door Lübeck met gids.
Burgtor
De Burgtor, die samen met de Holstentor tot de twee overgebleven stadspoorten behoort. Ze stamt uit de 15e eeuw en is een symbool van stedelijke identiteit en trots, versierd met onder andere spitsbogen. Ze werd in 1444 gebouwd van rode baksteen en in de middeleeuwen gedecoreerd met zwarte bakstenen. In 1685 werd op de toren een bronzen dak in de barokstijl aangebracht
Waar overnachten in Lübeck?
Ben je nog op zoek naar een aangenaam verblijf in de Hanzestad Lübeck? Wij hebben alvast enkele van onze favoriete adresjes voor je opgelijst of bekijk meteen het volledige aanbod hotels en pensions in Lübeck.
Download je reisgids Mecklenburg-Voor-Pommeren en mis niets
Herkenbaar: Wil je er zeker van zijn dat je niets mist tijdens je verblijf in Mecklenburg-Vorpommern? Dan is er goed nieuws, want wij deden alvast al het opzoekingswerk voor jou. Koop onze reisgids Mecklenburg-Voor-Pommeren met alle bezienswaardigheden en uitgestippelde stadswandelingen. Eerst uitproberen? Download alvast je gratis preview reisgids Mecklenburg-Vorpommern.