Dé 17 x mooiste dorpen van de Elzas wijnroute: tips + waar overnachten?
De mooiste bezienswaardigheden en plekken langs de Elzas wijnroute
Elzas is een zeer veelzijdige streek in het noorden van Frankrijk. Het gebied grenst in het oosten met Duitsland en in het zuiden met Zwitserland. Het is jarenlang ook onderdeel geweest van Duitsland. Pas sinds de Tweede Wereldoorlog behoort het gebied definitief tot Frankrijk.
Tegenwoordig is het gebied een van de bekendste wijnregio's van Frankrijk. De beste manier om de Elzas te leren kennen is dan ook met de Elzas wijnroute, waarlangs vele mooie dorpjes zijn gelegen. We hebben ze voor jou verzameld.
Onze tip: Doe een wijnproeverij in de Elzas
Wil je graag de Elas wijnen leren kennen en proeven? Dan zijn er leuk 1/2 dag en volledige dagtours vanuit Colmar en Straatsburg.
Ik hoor je al denken ... wijn proeven en zelf rijden? Daarom raden we aan met een tour mee te gaan. Zo hoef je niet te letten op een glaasje wijn meer of minder en zie je de mooiste plekjes van de streek. Bekijk hier alle mogelijke tours vanuit Colmar of wijntours die vertrekken vanuit Straatsburg.
Nog meer wijnproeverijen en tours in de Elzas:
Inhoud artikel
De Route des Vins d’Alsace
De Route des Vins d’Alsace of Elzasser wijnroute gaat door de departementen Bas Rhin en Haut Rhin en wordt in het noorden begrensd door Straatsburg en in het zuiden door Mulhouse. De wijnroute loopt dan ook voor 180 km lang tussen die 2 plaatsen via Colmar langs prachtige dorpjes zoals Ribeauvillé, Riquewihr en Eguisheim.
De wijnroute van de Elzas is een van de bekendste gastronomische routes van Frankrijk en brengt je met de fiets of de auto langs uitgestrekte wijngaarden, bruisende stadjes en idyllische dorpjes. Het hele wijngebied beslaat in totaal zo’n 15.000 hectare, verdeeld in kleine percelen.
Witte wijnregio bij uitstek
De wijngaarden liggen op de hellingen van de Vogezen, die het gebied tegen neerslag en kou beschermen. De regio is dan ook relatief warm en droog, en ziet na de regio Perpignan ook de meeste zonne-uren van Frankrijk.
In de Elzas worden vooral klassieke witte wijnen geproduceerd, al worden er ook een klein aantal mousserende wijnen en rode wijnen gemaakt. De wijnen worden hier doorgaans van slechts één druivenras gemaakt. Veel andere wijnregio’s hebben blends van verschillende druivensoorten.
De wijnen worden niet vernoemd naar de plaats van de productie maar naar de naam van het druivenras.
De belangrijkste wijnen die in de Elzas geproduceerd worden zijn:
- Riesling
- Pinot gris
- Gewurztraminer
- Muscat
Leuk weetje: alle wijnen uit de Elzas, met uitzondering van de Crémant d’Alsace, moeten worden gebotteld in lange slanke flessen: de Flûtes d’Alsace.
Kaartje met de dorpjes langs de Elzas wijnroute
Straatsburg
Straatsburg is de grootste stad van de Elzas en voor velen ook het vertrekpunt om de Route des Vins d’Alsace te volgen. Straatsburg is de hoofdstad van de regio Grand Est, waaronder de streek Elzas valt.
De stad is gelegen aan de Rijn, die hier ook tegelijkertijd de grens tussen Frankrijk en Duitsland is. Staatsburg is een belangrijke universiteitsstad, maar staat nog beter bekend als de zetel van diverse Europese instellingen zoals de Raad van Europa, het Europees Parlement en het Europees Hof voor de rechten van de mens.
Historisch centrum La Petite France
Het historisch centrum van Straatsburg, La Petite France, is gelegen op de Grande Île tussen de twee armen van de rivier de Ill. Dit deel van de stad staat ook op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Hier vind je naast vele vakwerkhuizen ook de romaans-gotische Cathédrale Notre-Dame de Strasbourg uit de 12de eeuw met het 16de-eeuwse astronomisch uurwerk, het symbool van de stad.
In het zuidwesten van het eiland vind je ook de middeleeuwse Ponts Couverts. Ook kan je in de stad verschillende musea bezoeken, waaronder het Musée d’Alsace over de kunsten en ambachten van de streek.
Breng je een bezoek aan Straatsburg? Download dan zeker onze stadswandeling Straatsburg, zo kom je langs de mooiste plekjes van de stad.
Rosheim
Rosheim ligt op zo’n 25 km ten zuidwesten van Straatsburg op de oostelijke hellingen van de Vogezen. Dit dorpje aan de Route des Vins d’Alsace heeft een oppervlakte van nog geen 30 km² en iets meer dan 5.000 inwoners. Het dorp kent een hoofdstraat waaraan enkele winkels te vinden zijn.
Oudste gebouw van de Elzas
In Rosheim zijn een groot aantal oude gebouwen te vinden, zowel vakwerkhuizen uit de 16de eeuw als grotere, oudere panden. Zo stamt de kerk van Saint-Pierre-et-Paul van gele zandsteen uit de 12de eeuw, deze kerk wordt gezien als een van de beste voorbeelden van de Romaanse architectuur in de regio.
Ook vind je in Rosheim een van de oudste gebouwen van de Elzas, het Maison Païenne. Dit bouwwerk zou rond 1150 gebouwd zijn.
Obernai
Obernai is een van de bekendere plekken langs de Route des Vins d’Alsace en ook een van de grotere dorpen. Het dorp heeft een oppervlakte van zo’n 25 km2 en is hiermee wel kleiner dan Rosheim, maar het plaatsje heeft een inwonersaantal van ruim 12.000 mensen. Het dorpje bevat vele middeleeuwse gebouwen met gevels in pasteltinten en straten versierd met bloemen.
Nog steeds wordt het dorp deels omringd door de stadsmuren die in de 12de eeuw gebouwd zijn. Ook kan je er een bezoek brengen aan de neogotische kerk of langs de oude waterput uit de 16de eeuw lopen. Ga zelf op verkenning in Obernai met onze stadswandeling in Obernai en ontdek deze kleine parel van de Elzas.
Bekende markt en Kronenbourg bier
Obernai staat bekend om de grote marktplaats in de stad, waar al sinds 1310 elke week op donderdag veel marktkraampjes te vinden zijn. Op deze dag kan je hier terecht voor de verste groente en fruit, heerlijke kaas en vleeswaren, maar ook voor souvenirs.
Het dorp wordt verder omringd door wijngaarden en is een belangrijk centrum voor de wijnbouw, maar er worden ook bieren gebrouwen. Zo worden hier de bieren van Kronenbourg gemaakt, het grootste biermerk van Frankrijk, maar ook het Vlaamse bier Grimbergen passeert door Obernai voor het op de Franse markt wordt verkocht.
VERBLIJFTIP: Verblijf in het voormalige herenhuis A La Cour d'Alsace. Dit hotel bevindt zich in een tuin in het centrum van de stad. In het restaurant kan je genieten van Franse gerechten of in de wijnkelder met gewelfde plafond genieten van Elzasser wijnen. Meer info en boeken.
Mittelbergheim
Mittelbergheim ligt een stukje onder Obernai aan de voet van de Crax heuvel en wordt omringd door de vele wijngaarden. Een van de topwijnen van de Elzas, de Grand Cru Zotzenberg, wordt hier geproduceerd.
Niet voor niets mag Mittelbergheim zichzelf een van de ‘plus beaux villages de France’ noemen. Mittelbergheim is maar een klein dorp met een oppervlakte van nog geen 4 km² en slechts 700 inwoners.
Keer even terug naar de Renaissance
Mittelbergheim kent geen vakwerkhuizen die zo typerend zijn voor deze regio, maar staat vooral voor met elegante woningen uit de Renaissance, gemaakt van zachtroze en geel gesteente. Enkele waterputten, oliemolens en persen tonen de lange wijntraditie van het dorp. Het erfgoed in de stad wordt zorgvuldig onderhouden, en je kan je hier zo in de 16de eeuw wanen.
Andlau
Direct onder Mittelbergheim ligt het dorpje Andlau. Dit dorp heeft een oppervlakte van bijna 24 km² en bijna 2000 inwoners. De geschiedenis van dit dorp gaat al terug tot de 9de eeuw en al sinds deze tijd worden er wijnen in het dorp geproduceerd. In het dorp zijn dan ook heel wat historische gebouwen te vinden.
Goed bewaarde abdijgebouwen
Het dorp ontstond rondom de 9de-eeuwse Abbaye d’Andlau, een Benedictijns nonnenklooster. Een groot aantal van de abdijgebouwen zijn nog te bezoeken, waaronder de kerk van Saint-Pierre-et-Paul.
Verder zijn ook de kasteelruïnes van Spesbourg en Haut-Andlau belangrijke monumenten van Andlau. Deze gebouwen werden later in de 13de en 14de eeuw gebouwd ter bescherming van het dorp. Ook mag je zeker een bezoek aan Les Ateliers de la Seigneurie niet overslaan. Dit gebouw uit de 16de eeuw doet tegenwoordig dienst als een erfgoedmuseum.
Kintzheim
Kintzheim is een klein dorp van zo’n 19 km² en 1600 inwoners dat nog niet heel erg bekend is onder de toeristen. Het is een typisch pittoresk dorpje vol vakwerkhuizen die tussen de groene wijngaarden staan.
De huizen zijn kleurrijk versierd met vele bloembakken. Buiten het dorp kan je op een 700 m hoge rots de ruïnes van het 12de-eeuwse kasteel Haut-Koenigsbourg boven de wijngaarden uit zien steken.
Door de ligging tussen de heuvels en de groene wijngaarden is Kintzheim ook de perfecte plek om een stuk te gaan wandelen. Zo kan je hier heerlijk het bos in trekken of een bezoek brengen aan het vogelpark waar ooievaars en arenden te zien zijn.
Op rondreis door de Elzas? Download onze gratis preview reisgids van de Elzas-Vogezen om in de stemming te komen en ga op pad!
Bergheim
Het middeleeuwse Bergheim is gebouwd op de locatie van een voormalig Romeins legerkamp. In de buurt van het dorp zijn dan ook enkele verschillende archeologische vondsten gedaan, zoals oude mozaïeken. Het dorp werd in de Middeleeuwen geheel ommuurd.
Door oorlogen en epidemieën in de 17de en 18de eeuw was het dorpje bijna verloren gegaan maar mensen uit verschillende landen trokken vervolgens naar Bergheim om het weer op te bouwen. Tegenwoordig is het dorp nog geen 20 km² groot en kent maar iets meer dan 2000 inwoners.
Stadsmuren en hekserijmuseum
De stadsmuren, inclusief de 10 torens, zijn bijna volledig bewaard gebleven en zijn ook zeker een bezoekje waard. Eenmaal door de stadspoorten gelopen kom je terecht in kronkelende straatjes vol huizen die versierd zijn met bloemen.
Vanuit Bergheim kan je ook interessante rondleidingen door de wijngaarden meevolgen en je kan er een bezoekje brengen aan het Musée de la Sorcière over de heksenjacht die hier in de 17de eeuw plaatsvond.
Ribeauvillé
Ribeauvillé is een van de oudere dorpen van de regio en heeft het authentieke middeleeuwse karakter goed weten te behouden. Binnen de 33 km² dat het dorp groot is zijn vele historische panden terug te vinden. De gebouwen in de Grand-Rue en de omringende straten geven je een goed beeld van hoe het dorp er in de 15de tot de 18de eeuw uit heeft gezien.
Ooievaarsnesten en tal van bloemen
De huizen zijn versierd met bloemen en worden afgewisseld door renaissancepleinen, en op de daken van enkele gebouwen zijn de nesten van ooievaars terug te zien. Rondom het dorp zijn wijngaarden te vinden waar meerdere Grand Crus geproduceerd worden, en het landschap van de omgeving wordt afgewisseld met de ruïnes van de 3 kastelen van de Heren van Ribeaupierre.
Middeleeuwse kerstmarkt en oudste wijnfestival
Het toerisme is voor Ribeauvillé een van de belangrijkste inkomstbronnen en er worden het hele jaar door vele festivals georganiseerd. Zo is de middeleeuwse kerstmarkt in december een van de leukste kerstmarkten van de regio. Verder zijn er ook heel vaak gezellige lentefestivals, wijnfestivals en andere evenementen.
Het Fête des Ménétriers op de eerste zondag van september is een van de grootste evenementen in de stad. Dit is dan ook het oudste feest van de Elzas dat al sinds de Middeleeuwen wordt gevierd.
Hunawihr
Het kleine Hunawihr is een zeer karakteristiek dorp en een van de ‘plus beaux villages de France’. Het dorpje is maar 5 km² groot en kent zo’n 600 inwoners. Het dorpje bestaat uit historische panden met puntige gevels omringd door de vele wijngaarden.
Ooievaars- en otterpark
De kerk van het dorp is zeker de moeite waard en de begraafplaats omringd door de 13de-eeuwse muur heeft de status van historisch monument. Buiten het dorp kan je ook een bezoek brengen aan het informatieve ooievaars- en otterpark, waar de dieren worden opgevangen om ze opnieuw in het wild te introduceren.
Zellenberg
Zellenberg is een bijzonder dorpje op een heuvel midden in de wijgaarden. Wanneer je ernaartoe rijdt is het al van ver te zien.
Het dorp wordt gekenmerkt door de authentieke huizen en de twee torens die oprijzen uit de overblijfselen van het oude kasteel. Naast de barrokke kerk vind je een van de torens met een ooievaarsnest op de top.
Sprookjestuin
Probeer ook zeker de sprookjestuin te vinden bij een van de huizen. Het is wellicht de meest opvallende tuin van het hele dorp. Een van de inwoners heeft er een eigen interpretatie gemaakt van alle charmes die de Elzas te bieden heeft.
Riquewihr
Riquewihr ligt op enkele kilometers van Ribeauvillé en is een van de grootste toeristische trekpleisters van de regio. Riquewihr is namelijk niet zomaar een van de ‘plus beaux villages’ maar wordt zelfs gerekend tot een van de 5 mooiste dorpen van Frankrijk.
Het dorp is zo’n 17 km² groot en telt 1200 inwoners. Het middeleeuwse dorpje is zeer goed bewaard gebleven en je vindt er veel oude huisjes van roodbruin steen en in de typische vakwerkstijl terug. Ook de oude stadsmuur is nog grotendeels intact, evenals de 13de -eeuwse stadspoort “Dolder” met een nog werkende ophaalbrug. In het dorp vind je ook het hoogste vakwerkhuis van de regio terug, dat maar liefst 5 verdiepingen heeft.
Rondleidingen of wandelen in het wijngebied
Natuurlijk wordt ook Riquewihr omringd door vele groene wijngaarden, en vanuit het dorp kan je dan ook een rondleiding krijgen door de wijnvelden. Ook kan je het Sentier Viticole wijnpad tussen de omliggende wijngaarden lopen om te voet van de prachtige regio te kunnen genieten.
Kaysersberg
Kayserberg is een van de charmantste plekken in de Elzas en is een van de oudste dorpen van de regio. Het dorp ligt op de weg naar Santiago de Compostela en was in de Middeleeuwen een belangrijke strategische locatie.
Het dorp heeft tegenwoordig een oppervlakte van zo’n 15 km² en ruim 2600 inwoners. Het grootste deel van het dorp bestaat nog steeds uit de historische vakwerkhuizen in kasseistraten die versierd zijn met bloembakken vol felgekleurde geraniums. Buiten het dorp kan je de ruïnes van het keizerlijke kasteel van Kaysersberg nog terugvinden.
Colmar
Colmar is een van de bekendste plekken van de Elzas en wordt ook vaak als het hart van de regio gezien. Het is ook een populaire stopplaats voor reizigers die naar Zwitserland, Oostenrijk of Italië trekken.
Het dorp draagt de bijnaam Klein Venetië door de vele grachten die er te vinden zijn. Aan de grachten zijn nog vele historische vakwerkhuizen in pastelkleuren terug te vinden wat dan ook voor een pittoresk en romantische sfeer zorgt.
Maison Pfister en Madonna in de rozentuin
Colmar kent ook heel wat prachtige bezienswaardigheden zoals het Maison Pfister. Dit 16de -eeuwse gebouw heeft een zeer opvallend uiterlijk en is dan ook het iconische gebouw van Colmar. Ook de 13de-eeuwse Eglise Saint-Martin is een bezoek waard: je kan er het schilderij Madonna in de rozentuin van Martin Schongaur aanschouwen.
Verder vind je hier een van de bekendste musea van het gebied, het Musée d’Unterlinden, met kunstwerken uit de Middeleeuwen en de Renaissance van kunstenaars als Mathias Grünewald, Monet en Picasso. In Colmar vind je ook een museum gewijd aan Frédéric-Auguste Bartholdi, de ontwerper van het Vrijheidsbeeld die in 1834 in Colmar werd geboren. Op een van de rotondes in het dorp tref je dan ook een bescheiden replica van het Vrijheidsbeeld aan.
Meer weten over Colmar? Lees hier ons artikel met alle bezienswaardigheden van Colmar. Je kan ook onze stadswandeling in Colmar downloaden om zeker niets te missen.
Of maak het jezelf nog wat gemakkelijker: je vindt alles ook terug in onze volledige reisgids Elzas-Vogezen.
Turckheim
Net als de meeste andere dorpen in de regio is Turckheim een mooi bewaard historisch dorp. Het middeleeuwse plaatsje is nog steeds deels omringd door stadswallen en bij een bezoek kan je door een van de 3 oude stadspoorten het dorp in.
Hier kan je heerlijk rondwandelen en de oude vakwerkhuizen aanschouwen, maar de grootste bezienswaardigheid is de Nachtwächter die om 22:00 zijn wachtershuis verlaat met lantaarn en hellebaard in de hand. De Nachtwächter maakt vervolgens een ronde door de stad langs de stadsmuren en verteld onderweg verhalen over het plaatsje en zingt traditionele liederen.
Eguisheim
Het dorpje Eguisheim is ook weer een van de ‘plus beaux villages de France’. Dit dorp is in ringvormige straten rondom het dorpsplein en het 13de-eeuwse kasteel aangelegd en staat bekend om de vele vakwerkhuizen die versierd zijn met bloemen.
In 2013 won dit dorp zelfs de titel van ‘meest geliefde dorp van Frankrijk’. Het dorp is redelijk klein met een oppervlakte van 14 km² en nog geen 2000 inwoners en is sinds de 16de eeuw nog nauwelijks veranderd.
Pauselijke kapel en grand cru wijnen ontdekken
In het dorp is een kapel gewijd aan Bruno van Egisheim-Dagsburg, die hier in de 10de eeuw werd geboren. Hij werd later bekend als paus Leo IX.
Verder zou je zeker een wijntocht moeten maken vanuit Eguisheim. In het dorp worden twee Grand Crus geproduceerd en het is mogelijk om een rondleiding door de wijngaarden te maken met een heerlijke wijnproeverij als afsluiter.
Neuf-Brisach
Neuf-Brisach ligt iets verder van de Route des Vins d’Alsace vandaan, bijna tegen de Duitse grens, maar is zeker een kleine omweg waard. Het dorp deed dan ook dienst als vestingstad om Frankrijk te kunnen verdedigen tegen Duitsland en is volgens de militaire barokstijl opgebouwd. Het dorp heeft de vorm van een ster, aangevuld met halve manen en wordt volledig omringd door 2 grote muren. Binnen de muren liggen de straten in een symmetrisch roosterpatroon rondom een groot plein in het midden.
Stadsontwerper Vauban
Dit dorp is in 1699 geheel gebouwd volgens het plan van Vauban, de meesterbouwer van koning Lodewijk XIV. De stad is te betreden door een van de 4 stadspoorten. Ondanks dat het stadje in de Tweede Wereldoorlog beschadigd raakte is Neuf-Brisach zeer goed bewaard gebleven en waan je je in het dorp in de 18de eeuw.
Bezoek hier zeker het museum over Vauban in de Belfortpoort, waar meer wordt verteld over de meesterbouwer, zijn werk, en de geschiedenis van Neuf-Brisach.
Mulhouse
Mulhouse is na Straatsburg de grootste stad van de regio en is aan het einde van je reis langs de Route des Vins d’Alsace zeker een bezoek waard. De stad wordt ook wel het Manchester van Frankrijk genoemd, die bijnaam heeft de stad te danken aan het industriële verleden.
Spoorweg-, textiel- en automuseum
Zo kan je hier een bezoek brengen aan het Cité du Train museum over de geschiedenis van de spoorwegen, het Cité du l’Automobile museum over oude auto’s en het Musée de l’Impression sur Étoffes over het bedrukken van textiel.
Dierenpark met botanische tuin
De geschiedenis van de stad gaat echter nog veel verder terug en je kan dan ook een overblijfsel van de oude stadsmuur uit de 14de eeuw en het 16de-eeuwse stadhuis aanschouwen. Buiten de stad vind je ook het Parc Zoologique et Botanique, een groot dierenpark met een botanische tuin.
De wijnen van de Elzas
De Elzas is de meest noordelijk gelegen wijnstreek van Frankrijk. De uitgestrekte wijngaarden liggen vooral tussen Straatsburg en Mulhouse in het Rijndal. Er worden voornamelijk witte wijnen geproduceerd, maar je kan er ook enkele frisse rode wijnen proeven.
Daarnaast staat de regio ook bekend om de mousserende wijn Crémant d’Alsace, één van de drie beschermde oorsprongsbenamingen in de Elzas. Ga zeker eens langs bij één van de wijnhuizen als je naar de Elzas trekt om er de unieke wijnen te proeven. In onze blog lees je meer over de mooiste dorpjes langs de Elzas wijnroute.
Bekijk de wijntours hieronder
Waar overnachten langs de Elzas wijnroute?
De Elzas Wijnroute ga je natuurlijk niet in een dag afleggen, dus je zal hier en daar wel een slaapplek nodig hebben. Daarom hebben we enkele charmante hotels voor je uitgezocht in de dorpen die je langs de wijnroute bezoekt.
Best Western Grand Hôtel Bristol (Colmar)
Dankzij de optimale ligging tegenover het historische TGV-station Colmar, is het Grand Hotel Bristol een ideale uitvalsbasis voor het verkennen van het historische stadscentrum, op 5 minuten lopen van het hotel. De kamers en suites bieden comfort en rust om je verblijf zowel aangenaam als ontspannend te maken.In Brasserie L'Auberge worden traditionele gerechten uit de Elzas en regionale wijnen gereserveerd. En dagelijks wordt er een stevig en vitaminerijk ontbijtbuffet verzorgd. Meer info en boeken.
Hotel Restaurant Au Riesling (Zellenberg)
Hotel Restaurant Au Riesling wordt door de familie beheerd en wordt omgeven door wijngaarden. Gelegen aan de Elzasser wijnroute, is het de ideale locatie om de omgeving te verkennen. In het traditionele dorpje Zellenberg, biedt dit familiebedrijfje een adembenemend uitzicht over de wijngaarden en in de verte over het Zwarte Woud en de Vogezen. Hier overnacht je van comfortabele kamers met een modern interieur. Meer info en boeken.
Hotel A La Cour d'Alsace (Obernai)
Het voormalige herenhuis A La Cour d'Alsace staat in een tuin in het centrum van de middeleeuwse stad Obernai. Eeuwen zijn verstreken en het oude keizerlijke domein "Cour de Gail" is een uniek hotel en restaurant geworden, een harmonieus evenwicht tussen het verleden en het heden, de traditie en moderniteit van de faciliteiten. In het restaurant kan je genieten van Franse gerechten of in de wijnkelder met gewelfde plafond genieten van Elzasser wijnen. Meer info en boeken.
Mis niets met onze reisgids Elzas - Vogezen
Ben je van plan wat langer te verblijven in de Elzas en wil je niets missen? Koop onze volledige reisgids Elzas & Vogezen met 3 uitgewerkte autoroutes, 4 stadswandelingen, tips en verborgen pareltjes. Eerst uitproberen? Download alvast je gratis preview reisgids Elzas & Vogezen om in de stemming te komen en ga op pad!