13 x Bezienswaardigheden Doornik (Tournai): wat zeker zien en doen? Tips + reisgids
Doornik (in het Frans Tournai), is de tweede oudste stad (na Tongeren) van België. En dat zal je merken! Je kan in Doornik ruim 2000 jaar geschiedenis beleven: in woord en beeld! De stad heeft cultuurhistorisch een belangrijke rol gespeeld en is nog steeds één van de belangrijkste monumentsteden van België.
Doornik heeft bezienswaardigheden en boeiende musea in overvloed. Allemaal toeristische toppers die Doornik maken tot die prestigieuze stad met een rijke historische achtergrond. Wij hebben er alvast de must-sees van Doornik voor jou uitgezocht!
Inhoud artikel
Onze-Lieve-Vrouwekathedraal
De O.-L.-Vrouwekathedraal is een topbouwwerk uit de middeleeuwen. Het kerkgebouw is 134 meter lang en niet minder dan 66 meter breed. Een imposant meesterwerk met binnenin een fantastische verzameling aan beelden en muurschilderingen. Sedert het jaar 2000 prijkt de kathedraal ook op de Unesco Werelderfgoedlijst!
Dit is het énige kerkgebouw in België dat van bij de aanvang van de bouw ook effectief bedoeld was om als kathedraal te dienen. Je herkent ook duidelijk twee verschillende bouwstijlen: het prachtige koor is gotisch en alle andere delen zijn romaans.
Wat echt uniek is, zijn de vijf torens waarvan er slechts één met klokken is uitgerust. Vandaar dat ze in het Frans zeggen ‘Cinq tours quatre sans cloches’. Wanneer je deze na elkaar uitspreekt, klinkt het alsof er 400 klokken in de torens hangen.
Opgravingen
In het romaanse deel zie je dat men nog steeds bezig is met archeologisch onderzoek dat grondvesten blootlegt uit de verschillende tijdperken o.a. tot de 3de en 4de eeuw terug. Pas bij funderingswerken aan één van de torens heeft men deze verborgen schatten in de ondergrond ontdekt. Hetgeen onomstotelijk bewijst dat Doornik al in de 6de eeuw een bisschopsstad is geweest met een kathedraal. Deze opgravingen zijn voor vele Tournaisiens het bewijs dat zij inwoners zijn van de oudste stad van België.
Schatkamer
De schatkamer is het enige gedeelde van de kathedraal dat betalend is, maar laat je dat zeker niet tegenhouden! Wat je te zien krijgt is dan ook uniek: vijf zalen vol met waardevolle religieuze kunstschatten zoals reliekschrijnen uit de 12e en 13e eeuw, voorwerpen in goudsmeedwerk, manuscripten en schilderijen. Maar ook het oudste wandtapijt van Europa ‘la tappiserie d’Arras’, één van de meest waardevolle kerkschatten en de échte kazuifel die aartsbisschop Thomas Becket ooit heeft gedragen.
Grote Markt
Neem ook gerust even de tijd om alles wat zich op de Grote Markt ontvouwt, te bewonderen. Al voor eeuwen is de ‘driehoekige’ Grote Markt, de plaats waar altijd wel wat gebeurd. Vroeger werden hier onder andere mensen terechtgesteld en handel gedreven maar tegenwoordig is het een gezellige verzamelplaats met een stukje cultuur.
Zo vind je er historische panden als de Lakenhal, het Belfort en de Sint-Kwintenskerk, die van grote invloed zijn geweest op de geschiedenis van de stad.
Onze tip: op bezoek in Doornik? Download zeker onze gratis stadswandeling Doornik (Tournai) en ontdek de mooiste plekjes van de stad.
Lakenhalle
De Lakenhalle dateert van begin de 17e eeuw en bevat verschillende bouwstijlen. Je herkent zowel elementen van de renaissancestijl op de eerste verdieping, barok op de puntgevels als gotiek op de spitsbogen.
De Lakenhallen werden vroeger gebruikt als handel- en opslagplaats voor de lakenstoffen. De lakenhandelaars kwamen bijeen op de binnenplaats. Het gebouw is inmiddels al een paar keer verbouwd of gerestaureerd en tegenwoordig is ze alleen toegankelijk tijdens speciale evenementen. Het mooiste evenement is tijdens de kerstperiode wanneer de sfeervolle stad wordt omgetoverd in winterse taferelen.
VERBLIJFTIP: La Camuche is een prachtig aparthotel in loftstijl op een steenworp van de Grote Markt. In het slow-food restaurant, The Wich kan je heerlijk dineren. Meer info en boeken
Sint-Kwintenskerk
Breng zeker een bezoekje aan de Sint-Kwintenskerk. Het buitenaanzicht is een typisch voorbeeld van de romaanse bouwstijl. De kerk dateert van eind de 12e eeuw terwijl het koor en de dwarsbeuken eerder al getuigen van de overgang tussen romaans en gotiek.
In één van de hoeken bevindt zich in een kapel de graftombe van Pasquier Grenier die ervoor zorgde dat de tapijtkunst in Doornik bekend werd. Daarnaast financierde hij ook de bouw van het koor en de kapellen. Hij ligt dus eigenlijk begraven in zijn ‘eigen’ kapel.
Belfort van Doornik
Het belfort van Doorniks is het oudste van België! deze prachtige karakteristieke bezienswaardigheid uit de 12de eeuw is voor vele het symbool van de stad Doornik. Ooit (eind 12e eeuw) stond er op deze plek een wachttoren met twee klokken die diende om de bevolking bijeen te roepen.
Het belfort kende door de jaren heen een bewogen geschiedenis. Zo diende het ooit als gevangenis en zelfs als stadhuis. Toen in 1940 Doornik een regen van brandbommen moest doorstaan, was het belfort één van de weinige gebouwen die overeind bleef. Sinds 1999 prijkt het monument dan ook op de lijst van erkend Unesco Werelderfgoed. Meer belforten bezoeken? Breng een bezoekje aan Namen, Aalst of Gent.
Je kan het belfort ook beklimmen en de beiaardier live aan het werk zien! Als je de volledige 257 trappen beklimt, kom je uit op het bovenste terras waar je kan genieten van een mooi panoramisch uitzicht over de stad en de omgeving.
Stadhuis van Doornik
Het stadhuis van Doornik ligt in een prachtig park, op de plaats waar het abtspaleis stond van de voormalige Sint-Maartenabdij. In de 11de eeuw werd er een kapel opgericht, gewijd aan Sint-Maarten. Hij kreeg al gauw volgelingen wat de aanleiding was tot de bouw van een abdij met kloostergebouwen tijdens de 12de eeuw. Het enige overgebleven zichtbare hiervan ligt ondergronds in de Romaanse crypte die dateert uit de 12e eeuw.
Tot de 18de eeuw behoorde de Sint-Maartensabdij tot één der meest welvarende van het toenmalige West-Europa. Na de Franse revolutie nam het gemeentebestuur er zijn intrek en tot vandaag is dat nog steeds het statige stadhuis van Doornik. De neoklassieke voorgevel was het enige deel dat de zware bombardementen in mei 1940 overleefde. Al de rest werd geheel volgens de oorspronkelijke stijl heropgebouwd.
Sint-Jacobskerk
Dit is misschien wel dé mooiste kerk van Doornik. Veel van wat hier te zien is, zijn voorbeelden van de typisch Doorniks gotische stijl. Op de plaats van de kerk, bevond zich tijdens de middeleeuwen een romaanse kapel. Het portaal geeft een serene indruk met links en rechts grafstenen van mensen die het geld bezaten voor zo’n grafsteen, vaak dus uit adellijke kringen.
Daarnaast vind je er nog een prachtig neogotisch zijaltaar en een Sint-Jacobsschelp. Op een kaart is de pelgrimsroute naar Santiago de Compostella afgebeeld. De Jacobsschelp is het symbool van deze route. In het witte huis (rechts, toegang kerk in de rug) kan je als bedevaarder je stempel voor de pelgrimsroute afhalen.
Tip: Ga voor het allermooiste zicht in de kerk áchter het altaar staan en kijk dan eens wat je ziet.
Romaanse Huizen
Sta ook eventjes stil bij de gevels van de Romaanse huizen. De gevels dateren van de 12e eeuw en zijn unieke exemplaren uit die periode. Je moet eens kijken naar de zuiltjes die voor de ramen zijn geplaatst. ook loopt er onder en boven een horizontale verbinding uit natuursteen.
Beeld van Christina van Lalaing
Het beeld van Christina van Lalaing op de grote markt van Doornik. Maria Christina van Lalaing (ook wel Philippe-Christine de Lalaing Lalaing) voerde het bevel over de verdediging van de stad tijdens het Beleg van Doornik in 1581. Parma was op 1 oktober, met de winter voor de deur, nog onverwacht voor de poorten verschenen.
Nadat bleek dat een ontzetting niet mogelijk was onderhandelde ze een eervolle overgave van Doornik met Parma. De bewoners vertrokken uit de stad, alsook Maria Christina van Lalaing vertrok met haar bezittingen. Tijdens het verlaten van de stad ontving ze zulke daverende toejuichingen, dat het wel leek alsof ze de overwinnaar was. Via Oudenaarde en Gent ging ze naar Antwerpen.
Sint-Brixiuskerk
De Sint-Brixiuskerk is een overwegend romaanse kerk uit de twaalfde eeuw en is gewijd aan Brixius van Tours. Het koor van de kerk is gebouwd tijdens de 13de en 14de eeuw. De beeldhouwer Georges Grard maakte het hoofdaltaar en de kerktoren heeft nog als belfort gediend op de rechteroever van de Schelde.
Graf van Childerik
Tijdens de sloopwerken naast de Sint-Brixiuskerk, werd per toeval het graf ontdekt van de Merovingische koning Childerik, vader van Clovis. Het bleek een onwaarschijnlijke vondst te zijn zo twaalf eeuwen na zijn dood.
Er werden verschillende voorwerpen gevonden waaronder beenderen van Childerik en zijn paard en 300 gouden bijen wat een symbool was in de tijd van de Franken. Jammer genoeg zijn van die gouden bijen maar twee originele stukken teruggevonden. Deze worden bewaard in Parijs. Kopieën ervan kan je bezichtigen in het archeologisch museum.
Onze tip: op bezoek in Doornik? Download zeker onze gratis stadswandeling Doornik (Tournai) en ontdek de mooiste plekjes van de stad.
Pont des Trous
Pons des Trous is van oorsprong een militaire waterpoort over de Schelde die zijn oorsprong vindt in de middeleeuwen. De brug werd gebouwd aan het einde van de dertiende eeuw en was onderdeel van de stadsomwalling van Doornik. Wat je vandaag ziet, is een heropgebouwde poort want in de loop van haar bestaan, van de 13de eeuw tot nu werd ze meermaals vernield, geheel of gedeeltelijk. Een bijzonder detail zijn de platte en ronde zijdes van de torens.
Weetje: Je zou kunnen denken dat de naam ‘trous’ verwijst naar de drie openingen die de constructie vormen maar dat is niet zo. In de binnenvaart spreekt men over een ‘trou’ als men het heeft over een sluis. Vlakbij deze waterpoort lag een sluis, vandaar de naam.
Musea in Doornik
Doornik bezit een indrukwekkende lange lijst met musea. Het aanbod is bovendien heel breed qua onderwerp.
Museum voor Schone Kunsten (Le Musée des Beaux-Arts)
Het Museum voor Schone Kunsten is een bezoek meer dan waard! En dat niet alleen voor de inhoud van het museum maar ook voor het gebouw zelf. Dit is het enige museum dat Victor Horta ooit heeft ontworpen. Maar alhoewel Horta het museum zelf mocht ontwerpen, is het veel soberder uitgevallen dan dat hij eigenlijk voor ogen had. Meer info op de site
Het museum beschikt over een uiterst waardevolle collectie kunstwerken als de Vlaamse Primitieven en het impressionisme. Zo zie je bijvoorbeeld twee originele doeken van Edouard Manet en de enige pentekening die Vincent Van Gogh ooit heeft verkocht. Naast deze unieke werken vind je er ook Pieter Brueghel, Pieter Paul Rubens, Jacob Jordaebs e.a. Claude Monet en Van Gogh.
Folkloremuseum (Le Musée de Folklore – Maison Tournaisienne)
In dit museum wordt het leven zoals het was tussen 1800 en 1950 in detail tentoongesteld. 23 verschillende zalen waar verschillende levensfasen aan bod komen. Je vindt er nagebouwde werkplaatsen van oude ambachten maar ook Doorniks porselein. Er wordt ingegaan op de feesten, carnaval, de mode enz.
Trouwens het gebouw zelf uit de 17de eeuw ademt één en al geschiedenis uit. Bijzonder is het verhaal hoe dit museum tot stand kwam. De Tweede Wereldoorlog was ten einde. De bevolking moest ten node opnieuw het leven op de rails brengen, de woningen herstellen,… De nog bruikbare huismeubelen werden bewaard, de rest werd op straat gezet. Toen kwam Walter Ravez met het idee op de proppen om die meubeltjes, huisvoorraad, gereedschap, voorwerpen allerhande te gaan verzamelen. Het bleek de start te zijn van het museum. Meer info op de site
Natuurhistorisch museum en Museum voor geschiedenis en decoratiekunst
Het Natuurhistorisch museum is ondergebracht in een neoklassiek gebouw uit de 19de eeuw en herbergt duizenden (opgezette) dieren. Er zit aan veel van die dieren wel een verhaal vast.
Het Museum voor geschiedenis en decoratiekunst is ondergebracht in een bijgebouw van de St-Maartenabdij. Hier moet je vooral zijn als je interesse hebt voor het Doorniks porselein. Het zou de grootste en meest waardevolle collectie bezitten. Daarnaast zijn er ook nog veel muntstukken aanwezig want Doornik heeft ook munten geslagen voor andere regio's dan zijn eigen bisdom.
Museum voor Archeologie (Le Musée d'Archéologie)
In Doornik zijn bij bouwwerken reeds enkele historische sites blootgelegd waarmee kon worden aangetoond dat Doornik behoort tot de oudste steden van België (dé oudste volgens de inwoners). Die opgravingen leveren uiteraard nogal wat materiaal op dat onder meer in dit museum is tentoongesteld. Maar ook een grote verzameling van andere archeologische vondsten van de prehistorie tot de middeleeuwen kan je hier bewonderen. Meer info op de site
Topstukken zoals sarcofagen uit de Gallo-Romeinse en een tombe van de ‘Saksische prinses’ uit Merovingische periode zijn erkend als ‘Schat van de Federatie Wallonië-Brussel’. Vooral over die laatste tijdsperiode is in België weinig terug te vinden in musea behalve hier dus in Doornik.
Le Centre de la Marionnette de la Fédération Wallonie-Bruxelles
Dit museum van Marionettenkunst toont niet minder dan 2500 poppen in alle vormen vanuit alle hoeken van de wereld. Het museum is gevestigd in een herenhuis waarvan de prachtige draaitrap bij het betreden ook vast je aandacht zal trekken.
Het is een echt marionettencentrum want behalve de permanente tentoonstelling organiseert dit museum ook tijdelijke aan thema gebonden exposities, voorstellingen, verjaardagsfeestjes, workshops enzoverder. Meer info op de website.
Museum van het wandtapijt (Musée de la Tapisserie – TAMAT)
Het Museum voor de Tapijtweef- en Textielkunst vertelt je alles over de Doornikse wandtapijten vanaf de 15de eeuw tot nu. Een topmuseum in zijn specialisatie.
Binnen het museum, ondergebracht in een neoclassicistisch huis, is het TAMAT gevestigd, het Centrum van de Tapijtweefkunst. Dat zorgt voor het behoud en vrijwaring van het tapijt- en textielerfgoed niet alleen uit Doornik maar gans de provincie Henegouwen. Meer info op tamat.be
Hoe naar Doornik (Tournai)
Hoe Doornik bereiken?
- Doornik de Nederlandse benaming voor Tournai en is gelegen in de Waalse provincie Henegouwen (Hainaut).
- Doornik is perfect te bereiken met de trein vanuit elk station in België.
- Andere steden in de omgeving zijn Rijsel (FR), Roubaix (FR), Kortrijk en Mons (Bergen).
Waar ligt Doornik?
Filmpje: op verkenning door Doornik (Tournai)
Al benieuwd naar al dat moois in Doornik (Tournai)? Bekijk alvast even dit filmpje om te zien wat je te wachten staat.
Herkenbaar: Je wil er zeker van zijn dat je niets mist tijdens je citytrip Doornik (Tournai)? Stop je opzoekingswerk, wij deden dit reeds voor jou. We hebben een complete stadswandeling door Doornik uitgewerkt langs de mooiste en meest bijzondere bezienswaardigheden. Download je stadswandeling Doornik hier. Nog meer ontdekken van Henegouwen, dat kan met onze complete reisgids Henegouwen langs 100 bekende en onbekende plekjes.