Groene wandeling Brussel (60 km): ontdek de groene plekjes rond Brussel
De Groene Wandeling, een lus van ongeveer 60 km langs de grenzen van het gewest, bundelt de mooiste groene gebieden via een aangename route. Je kan deze lus fietsen of wandelen, enkel een stukje eruit selecteren of ze helemaal doen in meerdere dagen. Je kan ook kiezen waar je start of eindigt.
Ontdek alle info over de Groene Wandeling en laat je verrassen door de natuur die te vinden is op de grens van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Inhoud artikel
De Groene Wandeling in Brussel
Veel mensen kennen en bezochten reeds beroemde Brusselse trekpleisters zoals de Grote Markt, Manneken Pis en het Koninklijk Paleis. Wie Brussel al wat beter kent kwam misschien al terecht in een van de mooie, grote parken zoals het Warandepark, het Jubelpark of het Leopoldpark. Maar het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft ook aan z’n grenzen verrassend groene en lieflijke plekjes die wachten om ontdekt te worden!
De groene plekjes in Brussels Hoofdstedelijk Gewest
De Groene Wandeling, een lus van ongeveer 60 km langs de grenzen van het gewest, bundelt deze groene gebieden via een aangename route. Je kan deze lus fietsen of wandelen, enkel een stukje eruit selecteren of ze helemaal doen in meerdere dagen. Je kan ook kiezen waar je start of eindigt.
Langs de lus bevinden zich namelijk meerdere trein- en metrostations die je makkelijk weer naar huis, je overnachtingsplek of je parkeerplaats brengen. De route staat heel duidelijk bewegwijzerd, en je kan de map ook digitaal of op papier aanvragen via Leefmilieu Brussel. Laat je verrassen door de natuur die te vinden is op de grens van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest! Elk stukje heeft zijn eigen karakter, het ene is iets stedelijker, het andere iets landelijker.
REISGIDS: Download ook zeker onze reisgids Brussel inclusief stadswandelingen.
De Groene Wandeling is zowel voor wandelaars als fietsers toegankelijk
Het pad loopt voor beide groepen voor het merendeel hetzelfde. Op sommige stukken, waar de weg niet voorzien is op fietsers, splits deze zich op. De bewegwijzering op de houten paaltjes maakt het duidelijk: je hebt pijltjes voor de fietsers, pijltjes voor de wandelaars en een gezamenlijk pijltje waar het voor beide groepen hetzelfde pad volgen is.
De Groene Wandeling wordt aangegeven op het plaatje met nummer 01 en groene pictogrammen. Soms zal je op hetzelfde paaltje hetzelfde pictogram in het oranje zien staan. Dit zijn lokale wandelroutes. Langsheen de route tref je ook grote informatieborden aan die je meer weten te vertellen over de bezienswaardigheden in de omgeving, de fauna en flora of die je tonen op welk stuk van de Groene Wandeling je je bevindt.
Waar start de Groene wandeling?
De Groene Wandeling bestaat uit een lus, dus er is geen vast vertrek- of eindpunt
- Je kan dus zelf kiezen waar je inpikt!
- Er zijn meerdere manieren om er te geraken met het openbaar vervoer. Enkele treinstations die zich op de route bevinden zijn: het station van Schaarbeek, Watermaal-Bosvoorde, Ukkel, Vorst, Sint-Agatha-Berchem en Jette.
- Daarnaast zijn er ook metro- en bushaltes die zich nabij de lus bevinden: Stuyvenbergh, Stockel, Herrmann Debroux, Roodebeek, Vandervelde, Erasmus en Heizel.
- Wie met de auto komt kan zich parkeren nabij de route. Meer info.
Verschillende etappes van de Groene wandeling
De wandellus bestaat uit zeven deeltrajecten, deze zijn:
- Heizelplateau en koninklijke parken
- Tussen Zenne en Woluwe
- Woluwevallei
- Zoniënwoud en Zuid-Ukkel
- Tussen Geleytsbeek en Vogelzangbeek
- Pajottenland
- Molenbeekvallei
Elke etappe heeft een eigen karakter: landelijke vergezichten wisselen zich af met industriezones, moerassen en aangelegde parken met speeltuinen. Soms is het pad vlak, soms moet je een klimmetje doen. De lengte van de etappes verschilt ook een beetje. Je komt fascinerende architectuur en bekende monumenten tegen. Met de Japanse toren, het Chinees Paviljoen, oude windmolens en moderne wandelbruggen waan je je af en toe op wereldreis.
De etappes kunnen ook verschillen in hoe bewandelbaar of aangenaam fietsen het er is
Zo zijn er veel hoogteverschillen te merken in de Woluwevallei, en liggen er veel kasseiwegen tussen Geleytsbeek en Vogelzangbeek. Langs het kanaal in Anderlecht is het dan weer vlak en strak rechtdoor, met een briesje door de haren. Voor wie in een gemiddelde, goede conditie is is de route zeker haalbaar.
De bewegwijzerde paden stimuleren de zachte mobiliteit, en zijn veilig afgescheiden van autoverkeer. Let er wel op dat tussen bepaalde zones je een stukje stedelijk gebied moet doorkruisen en je dus wel voor korte tijd in een drukke verkeerssituatie terecht kan komen. Veiligheid is altijd geboden.
Etappe 1: Heizelplateau en koninklijke parken
De etappe ‘Heizelplateau en koninklijke parken’ is een fijn stuk om de Groene Wandeling te starten. Er is parkeerplaats en met het openbaar vervoer geraak je makkelijk tot aan tramhalte Dikke Beuk of metro halte Heizel. Je komt er meteen oog in oog te staan met een van de bekendste monumenten van Brussel: het Atomium. Wie de tijd heeft kan een bezoekje brengen aan de bekendste bollen uit België, of de fijne shop op het gelijkvloers even binnenwandelen.
TICKETS: Wil je graag een kijkje nemen binnenin het Atomium? Bestel je tickets voor het Atomium dan online op voorhand en vermijd eventuele wachtrijen.
Minder bekend maar even verrassend is de Koloniale Tuin
Deze oase aan rust ligt een beetje verborgen aan de Heizelvlakte, maar is een bezoek meer dan waard. Deze tuin werd aangelegd in het begin van de 20ste eeuw. Koning Leopold II kreeg het idee voor de tuin omdat hij exotische planten, afkomstig uit Congo, beter wou laten bestuderen en kweken. Vandaag de dag geniet je er van de bloemenpracht en de stilte. Het is een wereld van verschil met de drukke, toeristische Heizelvlakte die enkele meters verder ligt.
De conciërgewoning is ook een blikvanger. Naast de Koloniale Tuin liggen nog twee spectaculaire groene plekken: het Sobieskipark met z’n boomgaarden en de Tuinen van de Bloemist, waar vroeger de bloemen gekweekt werden voor het Hof. Dit laatste park werd in 2005 heraangelegd en is een echt juweeltje dankzij de lieflijke bruggetjes en vijvertjes, de moderne objecten en het fantastische uitzicht op de stad.
Het Park van Laken verrast telkens weer met z’n grootte en openheid. Hier zie je Brusselaars hun hond uitlaten, groepjes studenten heerlijk relaxen in het gras en pendelaars hun lunch opeten. In de zomermaanden slaat zomerbar André zijn tenten hier op en kan je genieten van een hapje en verfrissende drankjes met zicht op het Atomium dat boven de kruinen van de bomen van het Ossegempark komt piepen.
Chinees Paviljoen en de Japanse toren
Verderop, langs het Koninklijk Domein in Laken, maken we een wereldreis door het Oosten. Het Chinees Paviljoen en de Japanse toren doen wegdromen naar verre landen. Wie zijn foto’s juist kadreert transporteert zich weg uit het kleine België. De bouwwerken werden geplaatst begin 20ste eeuw.
- De Japanse Toren werd (naar alle waarschijnlijkheid) gebouwd als expositieruimte.
- Het Chinees Paviljoen herbergde een luxe restaurant voor de allerrijksten.
- Ze zijn (momenteel) niet te bezoeken, maar die plannen zijn er wel voor de (verre) toekomst.
Wandel verder langs de Van Praetlaan die het Park van Laken met de haven van Brussel verbindt
Wie al honger heeft kan een lekker visje bestellen in het restaurant van de Brussels Yachting Club. Je luncht er met zicht op het kanaal en de bootjes van de clubleden. Wandel verder langs het Dockx shopping centre richting het mooie treinstation van Schaarbeek. Het loont de moeite even de tijd te nemen om de gevel en het dak te bewonderen. In de gebouwen vind je ook Trainworld, een museum over de Belgische treingeschiedenis, leuk voor jong en oud.
De route in Schaarbeek loopt voornamelijk langs stedelijk gebied, met de uitzondering van het Moeraske en het Goede Herderpark. Het Moeraske is een natuurreservaat van zo’n 14 ha en wordt beschouwd als een van de rijkste biotopen van reptielen, amfibieën en vlindersoorten in het Brussels Gewest. Het is minder bekend, dus je zal er niet veel mensen tegen het lijf lopen.
TICKETS: Wil je graag het treinmuseum bezoeken? Bestel je tickets voor Train World dan online op voorhand!
Etappe 2: Tussen Zenne en Woluwe
Evere Doolegtpark
De route doorheen Evere doorkruist voornamelijk een stedelijk landschap, en maakt het daarom het minst groene deel van de lus. Het zorgt voor de verbinding tussen de Zenne- en de Woluwevallei. Een opmerkelijke plek is het Kerkhof van Brussel. Dit landschapspark werd aangelegd in 1874 en telt oude, pompeuze graven van bekende Brusselaars zoals Baron Jules Anspach en oud-burgemeester Adolphe Max. Het is een begraafplaats die een verrassend rustgevende en filmische sfeer oproept door de paden, bomen en beplanting.
In het centrum van Evere, rond de Sint-Jozefskerk of het gemeentehuis, zijn verschillende cafeetjes en bistro’s te vinden waar je een rust- en lunchpauze kan inlassen. Deze etappe is een relatief kort deel van de gehele lus.
Etappe 3: Woluwevallei
De Woluwevallei herbergt grote groene delen van Brussel
Het pad dat je hier volgt loodst je verder weg van de drukte van de stad. De Groene Wandeling volgt het riviertje de Woluwe en brengt je via de oude spoorlijn Brussel-Tervuren en moderne voetgangersbruggen doorheen landschapsparken met vijvers en prachtige uitzichten. Je passeert het Tournay-Solvaypark, park Ten Reuken, de Mellaertsvijvers, het Parmentierpark, het Woluwepark, het Ter Bronnenpark en het Maloupark.
Stuk voor stuk prachtig aangelegde parken waar je helemaal tot rust kan komen. Ook het natuurgebied Hof ter Musschen en de oude windmolen genaamd ‘de verbrande molen’ zijn een vermelding waard. Dit Europees beschermd Natura 2000-gebied van 10 ha vormt de poort tot de groene Woluwevallei.
De 12de-eeuwse Lindekemalemolen, één van de oudste gekende watermolens van het Brussels Gewest, was altijd een graanmolen, maar werd in de negentiende eeuw ook gebruikt om papier te maken. In 1970 werd het omgevormd tot restaurant.
Wie tijd heeft voor een bezoek aan het trammuseum, gelegen aan de Tervurenlaan, kan even afwijken van de route. Je ontdekt er een uitgebreide collectie voertuigen die hebben gereden in de straten van onze hoofdstad, en dat over een periode van meer dan een eeuw. Ook het Rood Klooster (een voormalig augustijner priorij, nu kunstencentrum), gelegen aan de rand van het Zoniënwoud, verdient een korte tussenstop.
Geniet van een verdiende pauze bij het auberge-restaurant ‘Au repos des chasseurs'
De route loodst je verder richting Zoniënwoud, waarover straks meer. Aan auberge-restaurant ‘Au repos des chasseurs’, waar je kan eten en overnachten, klim je via de trapjes het bos in. Deze etappe gaat maar een (relatief) kort stuk door het bos. Maar niet getreurd: bij de volgende etappe zie je meer van het Zoniënwoud.
VERBLIJFTIP: Boek hier je overnachting in het Hotel Au Repos des Chausseurs.
Bij het verlaten van het bos kom je meteen in een gezellig en levendig deel van Watermaal-Bosvoorde. Sla opnieuw wat proviand in bij de supermarkt of neem een uitgebreide pauze in een van de horecazaken. Bistro Le Canard is een fijne tussenstop om even op adem te komen. In deze gezellige zaak, met buitenterras, is er keuze uit een lange lijst dranken, gerechten en kleine charcuterie bordjes om te delen. Ga zeker eens binnen snuisteren tussen de graphic novels die ze verkopen.
Etappe 4: Zoniënwoud en Zuid-Ukkel
Het Zoniënwoud telt een totale oppervlakte van zo’n 4400 ha. Het bos en de uitlopers ervan zijn Europees beschermd als Natura 2000-gebied. Door zijn grootte ligt het Zoniënwoud op het grondgebied van de Vlaamse gemeenten Sint-Genesius-Rode, Hoeilaart, Overijse en Tervuren, de Brusselse gemeenten Ukkel, Watermaal-Bosvoorde, Oudergem en Sint-Pieters-Woluwe en de Waalse gemeenten Terhulpen en Waterloo.
Deze etappe neemt je mee door een klein stukje van dat immense Zoniënwoud. Bij zwoel zomerweer voel je meteen een daling van de temperatuur wanneer je onder het bladerdek wandelt. De metershoge bomen zorgen voor een fantastisch en rustgevend decor. De oudste beuken zijn maar liefst 200 jaar oud.
Watermaal-Bosvoorde en Ukkel staan bekend als groene, rustige en rijke gemeenten. Het zal je dus niet verbazen hier prachtige woonwijken met villa’s en grote natuurlijke gebieden aan te treffen. De route loopt langs de grens met de gemeente Linkebeek, waar je een prachtig uitzicht hebt op de velden.
Etappe 5: Tussen Geleytsbeek en Vogelzangbeek
Dit gedeelte van de Groene Wandeling zorgt voor zeer gevarieerde landschappen. Je doorkruist enkele rustgevende natuurgebieden maar volgt ook voor een stuk het kanaal en de rivier de Zenne die een industriezone doorkruisen. Het contrast kan niet groter zijn.
Het groengebied de Keyenbempt is bewaard gebleven doordat de Brusselse Ring in het zuiden van de stad nooit verwezenlijkt werd. Vandaag de dag is het een park dat 12 hectare telt. In 2008 werd het door Leefmilieu Brussel gesaneerd en heraangelegd om plaats te maken voor gezamenlijke moestuinen, bloemenweiden en een speelbos voor de jongeren.
Wie tramhalte Stalle bereikt kan zich verlekkeren aan een pakje friet van het gelijknamige frietkot 'Frituur Stalle'. Niet veel verder verlaat je via het mooi aangelegde Bemptpark met moestuinen, de groene gebieden en betreedt je een grijzer stukje Brussel.
De industriezone die je doorwandelt bestaat uit een mix van fabrieken en bedrijfjes langs de ene kant, en natuurelementen aan de andere kant. Zo zie je een stukje van de Zenne stromen en geniet je van een briesje langs het kanaal. Het is weer wat helemaal anders, maar daarom niet minder interessant. Voor een rustpauze kan je terecht bij de roeiclub, die langs het kanaal zit en een groot zonneterras heeft.
Richting het Erasmusziekenhuis duiken we opnieuw het groen in
Het natuurreservaat van de Vogelzangbeek heeft een lengte van zo’n 3 kilometer. De knotwilgen zijn de blikvangers van dit stukje groen. Het is hier tevens een uitgelezen biotoop voor de steenuil. Aan de achterkant van het ziekenhuis vindt je een rustige, groene plek vol picknickbanken en tuinmeubilair om even op adem te komen. Dit parkje met vijver is een nog onbekende parel voor vele Brusselaars.
Etappe 6: Pajottenland
De Groene Wandeling trekt ook door een stukje van het mooie Pajottenland. In het Westen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest sieren het Scheutbos en de Pedevallei het landschap. Holle wegen en moerasgronden kenmerken de Pedevallei. De Luizenmolen (die ook te bezoeken valt op de 2e en 4e zondag van de maand) en tal van traditionele hoeves zijn architecturale pareltjes typisch voor dit deel van het Pajottenland, en doen je vergeten dat je aan de rand van een grootstad bent.
De route loopt tussen de Pedevallei en het Scheutbos doorheen de Anderlechtse tuinwijk "Goede Lucht". Dit is opnieuw een verrassend architecturaal plekje in de stad, waar je het niet verwacht. Er werden hier in 1922 439 woningen opgetrokken voor de onteigende stadsbewoners die hun woning in het centrum moesten verlaten door de werkzaamheden aan de Noord-Zuidverbinding (verbinding tussen de grootste treinstations).
Het Scheutbos bevindt zich op het grondgebied van Sint-Jans-Molenbeek en telt 50 hectare. Het bos ligt grotendeels op een helling waardoor je mooie uitzichten hebt op bepaalde plekken. Je spot er grazende Galloway-koeien met op de achtergrond de skyline van de Belgische hoofdstad. In dit heuvelachtige park vindt je ook uitgebreide speelzones, moestuinen en banken om te relaxen.
Niet ver van het Scheutbos vind je het Wilderbos, een groene enclave te midden van een residentiële wijk in Sint-Agatha-Berchem. De geschiedenis van dit bos gaat terug tot de middeleeuwen. Het zou deel hebben uitgemaakt van het domein ‘Hof Ter Wilst’ dat in teksten van de dertiende eeuw reeds staat vermeld. Het Wilderbos is een verrassende plek waar je glooiende paden, stadstuintjes en waterlopen ontdekt.
Etappe 7: Molenbeekvallei
Dit stukje Groene Wandeling laat je kennismaken met de gemeenten Sint-Agatha-Berchem, Ganshoren en Jette. Het moeras van het Kattebroek vormt de onzichtbare grens met het Vlaams Gewest en de gemeente Dilbeek. Het natuurgebied Zavelenberg, een van de laatste actieve landbouwgebieden in het Brussels Gewest, zorgt voor een meer contrastrijk plaatje: hier grazen koeien en schapen in de wei, met op de achtergrond een groot winkelcentrum en een drukke autoweg richting Brusselse Ring.
Wandel verder richting het moeras van Ganshoren, dat je opnieuw doet vergeten dat je je aan de stadsrand bevindt. Het moeras van Ganshoren vormt samen met het stroomafwaarts gelegen moeras van Jette één van de laatste restanten van de vochtige gebieden in de Molenbeekvallei. De spoorlijnen Gent-Dendermonde lopen naast het natuurgebied. De site is erkend als voedingsgebied en habitat voor maar liefst 12 soorten vleermuizen, waaronder de grootoorvleermuis, de meervleermuis en de mopsvleermuis.
Via het moeras kom je terecht in het Koning Boudewijnpark, een gevarieerd, langwerpig park dat geliefd is bij de inwoners van dit noordwestelijk deel van Brussel. Speeltuinen, sportvelden, een zomerbar, vijvers en grasvelden zetten de toon. Wie de tijd ervoor heeft, kan van hieruit een bezoekje brengen aan het Laarbeekbos of het Dielegembos, die ook de moeite waard zijn. Via het Koning Boudewijnpark komen we opnieuw terecht in de gemeente Laken, waar we aan de Heizelvlakte onze wandeling gestart zijn.
De Brusselse tuinwijken
In 2022 bestaan de Brusselse tuinwijken 100 jaar
Ze hebben dan ook een boeiende geschiedenis. In 1922 werd er in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest beslist tuinwijken te bouwen in zowat elke Brusselse gemeente. De tuinwijken verschillen vaak van architecturale stijl, maar zijn allen bijzonder en uniek. Ze verschillen ook in grootte en vaak ook in de staat waarin ze verkeren. Een groot deel van de huizen zijn sociale woningen.
De bekendste Brusselse tuinwijk is ‘Le Logis-Floréal’ in Watermaal-Bosvoorde. Hier filmde de Belgische regisseur Jaco Van Dormael al meerdere keren scènes voor zijn film. Het is een echte aanrader om er eens door te wandelen. De wijk ligt op een steenworp van de Groene Wandeling. Wie de route volgt zal automatisch enkele Brusselse tuinwijken doorkruisen.
Eten en drinken langs de Groene wandeling
Het is aangeraden om, zoals bij elke fiets- of wandeltocht, genoeg drinken en eten mee te nemen voor onderweg. Maar wees gerust, langs de lus bevinden zich veel cafés, restaurants, kruidenierszaken, supermarktjes en zelfs zomerbars. Let er wel op om in de dorpskernen je te bevoorraden. Er zijn genoeg vuilnisbakken te vinden op de route om je afval in te deponeren.
Waar overnachten op de je route?
Wie de Groene Wandeling over meerdere dagen wil spreiden, en een overnachtingsplek zoekt, zal dat zeker vinden. Wijk soms een beetje verder af van de lus en je hebt een ruime keuze aan hotels. Hieronder vind je alvast enkele adresjes. Langs de route kan je verblijven in:
Wil jij ook niets missen tijdens jouw verblijf in Brussel?
Herkenbaar: je wil er zeker van zijn dat je niets mist tijdens je verblijf in Brussel? Dan is er goed nieuws, want wij deden alvast al het opzoekingswerk voor jou. Koop de reisgids Brussel met alle belangrijke bezienswaardigheden in de stad en unieke stadswandelingen. Download je gratis preview reisgids Brussel.